It’s only Rock ’n Roll (but I like it)

Tijdens een kerstspelletje met de familie kreeg ik de vraag wie of wat mijn favoriete artiest/band is. Tom Waits had ik al eerder geantwoord (‘Met wie zou je wel eens 24 uur opgesloten willen zitten in een lift?’), dus ik moest iets anders bedenken. 

‘Dat zijn er zoveel,’ zei ik om tijd te rekken. ‘Hangt ook van het moment af.’ Ik dacht aan Nick Cave, David Bowie, Lou Reed, Radiohead, dEUS, JJ Cale, Jimi Hendrix eventueel. ‘De Rolling Stones’, zei ik. ‘Had ik niet verwacht’, zei mijn zus. Nee, ik ook niet eerlijk gezegd.

Een paar dagen later bezocht ik in Groningen de tentoonstelling Unzipped. Die afspraak stond al een tijdje, dus dat was toeval. Zoals verwacht was het zeer onderhoudend. Dat begon al met de beelden van het legendarische optreden in het Kurhaus uit 1964, toen de band na een paar nummers het podium verliet omdat het publiek de zaal kort en klein sloeg. De stoeltjes van het chique etablissement vlogen letterlijk door de lucht. De Stones maakte wel het een en ander los in die tijd, dat werd nog maar eens duidelijk.

Een groot wonderkind

In Long Promised Road maken we een roadtrip met Brian Wilson, het gekwelde creatieve genie achter The Beach Boys. Kenner en fan Berend Dubbe bekeek de documentaire voor de VPRO Gids. ‘Hij is zo kwetsbaar en eerlijk, zonder sterallures. Hij is alleen maar muziek.’

‘Vanaf de eerste minuut zat ik al met tranen op de bank. Dat gebeurt vaak als ik hem zie,’ vertelt Berend Dubbe. Dubbe (oud-drummer van Bettie Serveert en later musicerend onder de naam Bauer) is een groot fan en kenner van The Beach Boys. Op verzoek van de gids bekeek hij de docu over Brian Wilson. ‘Hij is zo kwetsbaar en eerlijk, zonder enige sterrendom-allures. Hij is alleen maar muziek.’

Regisseur Brent Wilson (geen familie) koos ervoor om Rolling Stone journalist Jason Fine en Brian Wilson, die bevriend zijn met elkaar, samen in een auto te zetten. Met Jason achter het stuur bezoekt het tweetal plekken in Los Angeles die belangrijk zijn geweest voor Brian Wilson. Zo stappen ze uit bij het strand Paradise Cove, waar de foto op de albumhoes van het eerste The Beach Boys album, Surfin’ Safari (1962), werd geschoten. Ook wordt er halt gehouden bij het ouderlijk huis van Wilson en bij de woning van zijn in 1998 overleden broer Carl, zanger en gitarist van The Beach Boys.

Een gitaar met de zweetdruppels van Mick Jagger

Een gitaar gemaakt van de houten vloer van het oude TivoliVredenburg-theater, hoe bijzonder is dat? Gitaarbouwer Dave den Hartog maakte er zelfs twee. ‘Grote kans dat de zweetdruppels van Mick Jagger er in zitten!’

Dave Den Hartog is aannemer van beroep, maar in zijn vrije tijd bouwt hij gitaren. Tot voor kort deed hij dat in Leusden, tegenwoordig in de omgeving van Leeuwarden. Toen hij vernam dat atelier Noest in Utrecht sleutelhangers maakt van de houten vloer van het oude TivoliVredenburg-theater, dacht hij: ‘Hoe vet zou het zijn om daar een gitaar van te maken?’

Hoe reageerden ze bij TivoliVredenburg op dit idee?
‘Ze vonden het geweldig! Dat hadden ze zelf nooit bedacht. Het hout van de oude vloer lag in een depot in de kelder. Mondjesmaat werd het, alsof het goud was, versleept naar atelier Noest om er sleutelhangers van te maken. Via mijn zoon, die daar werkt, ben ik in contact gekomen met TivoliVredenburg. Ik mocht ook een stukje hout meenemen uit de kelder. Precies genoeg om twee gitaren van te maken, en nog wat kleine dingetjes.’

Een explosief karakter

Frank Zappa staat niet alleen bekend als markant componist en muzikant. Hij was ook zeer politiek geëngageerd, zo toont de docu die Alex Winter over hem maakte, simpelweg ‘Zappa’ getiteld.

Meermaals overwoog Frank Zappa, al dan niet serieus bedoeld, om zich kandidaat te stellen als president. Maar het idee om vier jaar in het Witte Huis te moeten wonen, vervulde hem met afschuw. Voor filmmaker Alex Winter was Zappa's politieke betrokkenheid een belangrijke reden om deze documentaire te maken. ‘Dat waren geen praatjes voor de bühne. Hij sprak met grote kennis van zaken,’ vertelt Winter in een eerder interview met deze gids.

Het is dan ook niet toevallig dat de docu begint met een optreden in Praag uit 1991, ter gelegenheid van het vertrek van de Sovjettroepen twee jaar eerder. Zappa stond op goede voet met president Václav Havel van het toenmalige Tsjechoslowakije, die hem zelfs benoemde tot zijn cultureel adviseur. ‘Dit is het pas het begin van jullie nieuwe toekomst in dit land,’ zegt Zappa tegen het publiek. Die voorspelling bleek helaas niet van toepassing op de muzikant zelf. Het optreden in Praag is zijn laatste opgenomen show, voordat hij in 1993 veel te vroeg, op 53-jarige leeftijd, overleed aan prostaatkanker.

Oudegrachtconference: ‘tis fokking worst!’

Onder begeleiding van stadscomedian Hans Gommer nemen drie Utrechtse comedians tijdens de jaarlijkse Oudegrachtconférence de Utrechtse samenleving op de hak in 'De stand van Utrecht'. Een klein voorproefje.

Hans Gommer

Wie/wat is het meest dankbare onderwerp/voorwerp van spot in Utrecht?
‘Er zijn onderwerpen genoeg in Utrecht: studenten, de ingepakte Domtoren, fietsen, de Utrechtse crompouce! Overal betaald parkeren. Dingen waar mensen zich aan ergeren zijn fijne onderwerpen om op de hak te nemen. En een persoon: tsja, dan neem ik vooral mijzelf op de korrel. Want hoe hilarisch is het dat de Utrechtse stadscomedian in Houten woont!’

Wat is typisch Utrechtse humor volgens jou?

‘In Utrecht blijf je altijd jong, want het maakt niet uit hoe oud je bent of wat je achtergrond is, je zal altijd een Jochie of Wijffie zijn. Is dat humor? Nee, maar wel fijn toch?’

En de beste grap over Utrecht?
‘Dan moet je toch echt naar 'De stand van Utrecht' komen.’

Wie is volgens jou de grappigste Utrechter en waarom?
‘Ja duh dat is natuurlijk de Utregse stadscomedian Hans Gommer, met Henk Westbroek als goeie 2e. Een grapje natuurlijk, de grappigste Utrechter is Herman Berkien, een legende!’

Zinderende emoties bij Nathalie Merchant

In Koninklijk Theater Carré gaf Nathalie Merchant een optreden dat de bezoekers nog lang zal heugen, zowel vanwege de emotionaliteit als het muzikaal vertoon.

Theater Carré is een prachtige zaal, maar door de smalle gangetjes en doorgangen ontstaat er, vlak voor het aanvangstijdstip, onderweg naar het balkon een fikse opstopping. Gelukkig is iedereen op tijd binnen als Nathalie Merchant het podium betreedt, blootvoets, de lange grijze haren los en met een wijde rok aan die functioneel blijkt te zijn. Aan uiterlijk vertoon doet de zangeres uit New York niet. Haar liedjes staan centraal en die zijn al mooi genoeg.

Foto: Steve Curf

Stem als handelsmerk
Het laatste album van Merchant Keep your Courage is mooi, maar op sommige momenten ook wat over-geproduceerd, met name door de al te aanwezige violen. In de setting van vanavond, met een bijzonder fraaie begeleiding van piano, accordeon, gitaren, drums, bas en strijkerskwartet komen de liedjes beter tot hun recht. Onnadrukkelijker en intiemer.

De zangeres zet in met een paar oudere liedjes uit haar repertoire. Het prachtige ‘Lulu’ wordt gevolgd door het folky ‘Nursery Ryme of Innocence and Experience’, afkomstig van een van haar eerste albums. Al vrij snel komt prijsnummer ‘Motherland’ voorbij, het mooi wiegende lied dat iedere keer weer ontroert. Aan de hoge tonen waagt ze zich vanavond niet.

Eindelijk zijn stem gevonden

In zijn muzikale project Happy Camper laat Job Roggeveen zijn teksten zingen door bekende Nederlandse artiesten. Op het laatste album The both of us is voor het eerst zijn eigen stem te horen.

Ooit was Job Roggeveen leadzanger in de indie popband Omski. Vanwege uiteenlopende ambities viel de formatie uit elkaar. ‘Omdat ik mijn vaste groep om me heen kwijt was, voelde ik me kwetsbaar. Het voelde veiliger om mijn persoonlijke liedjes door anderen te laten zingen. Ik ben op zoek gegaan naar gastzangers, als een soort bescherming om me heen. Dat project werd Happy Camper.’

Waarom durfde je opeens niet meer te zingen?
‘In mijn jeugd heb ik een soort perfectionisme ontwikkeld. Mijn moeder zong in een professioneel koor, dus de standaard lag hoog. Ook werd er veel gepraat over genieën en getalenteerde mensen. Het presteren stond centraal, niet het plezier van muziek maken en creativiteit. Die druk zit dat plezier soms in de weg. Terwijl muziek ook iets magisch moet zijn.’

Hoe is Happy Camper ontstaan?
‘Ten tijde van de Omski trad ik ook op in een chanson-duo. De combinatie van de indie pop van Omski en chansons is Happy Camper geworden. Maar de melodieën voor Happy Camper waren veel uitdagender dan de popliedjes die ik eerder schreef. Omdat ik mijn stem nog niet genoeg kende, en er eigenlijk ook niet tevreden over was, vroeg ik andere Nederlandse artiesten om mijn liedjes te zingen. Als eerste heb ik Bouke Zoete, zanger van The Kevin Costners, benaderd.