De liedjes met een geheim van Spinvis

Vijftien jaar na zijn debuut verscheen onlangs het vierde album van de Utrechtse muzikant Spinvis (Erik de Jong). "Zolang een liedje in je hoofd zit is het perfect."

De albumtitel springt in het oog: 'Trein Vuur Dageraad'. Drie woorden die weinig met elkaar gemeen lijken te hebben, maar Erik de Jong denkt daar anders over: "Om te beginnen is het een ritmische combinatie: ta ta tatata. En bij drie woorden ontstaat al snel een verhaaltje in mijn hoofd." Maar vanwaar deze drie? "'Trein' staat voor een reis door je leven, 'vuur' voor liefde en energie, maar ook voor gevaar. En 'dageraad' staat voor de nieuwe hoop die zich elke dag weer aandient. Drie begrippen die begonnen als een zaadje waar uiteindelijk het hele album uit gegroeid is."

De romantiek
Aanvankelijk streefde De Jong op zijn nieuwe cd naar een ander geluid dan op de voorgaande drie. Zonder succes. "Het plan was om een elektronisch, meer modieus album te maken, maar dat voelde voor mij niet oprecht. Vanzelf kwam de romantiek er weer bij." En dus werden de arrangementen verfraaid en hier en daar violen toegevoegd. "Van lieverlee heb ik toen maar afscheid genomen van het hele idee van een hip album. Al was mijn zoon er wel over te spreken." 'Trein Vuur Dageraad' klinkt dan ook als een vertrouwd Spinvis-album. Soms dromerig en ingetogen, een andere keer meer uitbundig. Met associatieve teksten en het kenmerkende stemgeluid van De Jong. "Het waaiert muzikaal gezien alle kanten uit. Mijn stem is de enige verbindende factor."

Honderd gedaantes
Vijf jaar moesten zijn fans wachten op een nieuw album. "Ik maak het mezelf ook niet gemakkelijk. Als je blues, reggae of rock & roll speelt, heb je een duidelijk idioom. Bij mij is dat niet zo: Ik moet voor elke nummer een nieuwe stijl bedenken." De Jong legt uit hoe dat proces in zijn werk gaat: "Als een tekst klaar is, kan het lied nog honderd gedaantes aannemen voordat ik er tevreden over ben. Voor elk liedje moet ik een geluidsfeer bedenken die in dienst staat van wat ik wil vertellen." Daar komt bij dat De Jong de tijd neemt voor vele zijprojecten, zoals theater en filmmuziek. Momenteel componeert hij de muziek voor de film 'Vele Hemels', naar het boek van de Belgische schrijfster Griet op de Beeck. "Die roman begint met een paar tekstregels van mij, dus dat vind ik heel bijzonder om te doen."

Een geheim
Gelooft De Jong in het perfecte liedje? "Ja, alleen krijgt de luisteraar dat nooit te horen. Zolang het in je hoofd zit is het perfect. Maar als je het gaat inzingen, opnemen en spelen wordt het steeds imperfecter." Met als resultaat dat een lied uiteindelijk nooit zo wordt als het had moeten worden. Muziek schrijven lijkt zo een frustrerende bezigheid. "Als een liedje klaar is, is het dus mislukt ja. Maar dat is niet zo erg. Op een gegeven moment moet je er maar vrede mee hebben dat wat je maakt goed genoeg is."

Een liedje 'dat goed genoeg is' beschikt volgens De Jong over een geheim dat hijzelf ook niet meteen kan ontrafelen. "Zo kun je het elke keer met zingen opnieuw benaderen omdat je zelf ook niet precies weet waar het over gaat. 'Bagagedrager' zing ik al 15 jaar, maar omdat er zoveel geheimen in zitten breng ik het elke keer weer anders. Dat wil ook zo houden, dat vind ik mooi."

Eerdere publicatie in het AD/UN.