Op zoek naar poëzie buiten het boek

Samen met de Utrechtse Boekenbar organiseert Kila van der Starre wandelingen langs straatgedichten in de Utrechtse binnenstad.

"Deelnemers vertellen me dat ze die geschiedenis- en architectuurwandelingen wel een beetje gehad hebben," vertelt de Utrechtse literatuurwetenschapper en gids. Mensen zijn vaak verbaasd over de vele poëzie in hun omgeving. "Vooraf denken ze dat ze het allemaal wel eens gezien hebben, maar na de wandeling blijkt dat meer dan de helft ze nooit is opgevallen." Voor de goede zoeker zijn er in Utrecht gedichten te vinden van o.a. JC Bloem, Ida Gerhardt (meest populair) en Ingmar Heytze. Maar er zijn ook onbekende werken te zien, en straathaiku's.

Van der Starre promoveert momenteel op het onderwerp 'Poëzie buiten het boek in Nederland en Vlaanderen na WOII.' Behalve straatpoëzie onderzoekt ze ook poëzie op Instagram, poëzie bij tatoeages en poëzie in rouwadvertenties. Enkele jaren geleden lanceerde ze de website Straatpoëzie.nl, waar mensen uit Nederland en Vlaanderen kunnen aangeven waar ze een gedicht hebben aangetroffen. En dat blijkt overal te zijn: in natuurgebieden, steden, dorpen, op Waddeneilanden en in tunnels, maar ook op rioolputjes en zebrapaden. De teller staat intussen op 1820 gedichten, waarvan zo'n 150 in Utrecht. "Vandaag zijn er nog drie bij gekomen uit het Griftpark. Twee dichters kende ik niet, en er zat een graffitigedicht bij met roze tape."

Een dergelijke inventarisatie was nog niet eerder gedaan ("Terwijl er een wildgroei is aan straatpoëzie"). Hoewel dichtbundels maar weinig worden verkocht, is er volgens Van der Starre genoeg interesse voor poëzie. "Er bestaan veel vooroordelen: het zou elitair zijn en op sterven na dood. Maar die conclusies zijn alleen gebaseerd op verkoopaantallen." Veel mensen blijken het te waarderen om zomaar ergens in de buitenlucht poëzie tegen het lijf te lopen. "Dat is best bijzonder, want ze kiezen er dan niet zelf voor."

Dat gedichten in het openbaar te zien zijn, is niet zonder reden. "Van lezen word je emphatischer. In de lijn van die gedachte wordt er in sommige wijken, vaak door stichtingen, poëzie op muren geplaatst. Daar zou de buurt beter van worden. Dat valt overigens te betwisten." Maar mensen die poëzie in het openbaar aantreffen, gaan wel eerder op zoek naar een dichtbundel, of ze zoeken online. "We kunnen het poëzie oog en oor ook trainen blijkbaar."

Wat vindt Van der Starre in Utrecht het mooiste straatgedicht? "De regels van CSS Crone bij het Beatrixtheater: "En hoe verder hij ging, des te langer was zijn terugweg." Dat gedicht heeft vanwege alle verbouwingen in het stationsgebied ook al een hele reis gemaakt."

Eerdere publicatie in het Stadsblad.