Verliefd op de trombone

Met haar inventieve jazzkwartet N∆BOU stond Nabou Claerhout al op het North Sea Jazz Festival. Op Transition in TivoliVredenburg speelt de Vlaamse tromboniste in een ensemble van vijf trombonisten en een driekoppige ritmesectie. ‘Ik wil graag nieuwe dingen uitproberen.’

Niet veel kinderen zullen op hun achtste kiezen voor de trombone. De Vlaamse Nabou Claerhout (30) deed dat wel. ‘Toen mijn vriendinnetjes naar de muziekschool gingen, zei ik tegen mijn moeder: “Dat wil ik ook!” Ze vond het een goed idee, onder één voorwaarde: ik moest verliefd worden op een instrument.’

Foto: Johan Jacobs

Hoe word je verliefd op een trombone?

‘Het toenmalige vriendje van mijn zus was drummer en liet me dvd’s zien met concerten. Zo kon ik zelf ontdekken welke instrumenten er zijn. Ik was meteen onder de indruk van de trombone, met die imponerende schuif. Het is een rijk instrument, je kan er alle kanten mee op. Je kunt er warm en zacht op spelen, maar ook heel kordaat, met de penetrerende klank van een trompet. Het mondstuk van een trombone is breder, qua trilling van de lip beheers je de lagere regionen zo beter. Pas jaren later begreep ik de opmerking van mijn moeder. Als je geen verliefdheid voelt voor een instrument, is het spelen moeilijk vol te houden. Je moet er zoveel tijd mee doorbrengen. Tegenwoordig heb je voor kinderen plastic trombones die minder zwaar zijn. Zelf heb ik leren spelen op een trombone voor volwassenen, maar ik kan nog steeds niet wat ik allemaal zou willen kunnen.’

Intussen sta je op grote jazzfestivals, maar aanvankelijk hield je meer van pop en funk.

‘Mijn zus was dol op muziek uit de nineties, zoals de Spice Girls en Take That. Ze luisterde ook naar Erykah Badu en Earth, Wind & Fire, die vond ik echt goed. En ik ben een mega-fan van Beyoncé, ik keek graag naar de dvd’s van haar concerten. Beyoncé toerde een tijdje met een band die alleen uit vrouwen bestond, dat vond ik wel interessant. Toen ik een jaar of twaalf was, dacht ik: ik wil trombonist worden in haar band.’ Lacht: ‘Dat is anders gelopen. Ik wilde graag naar een popschool in België, maar die was er niet voor blazers. In die tijd luisterde ik veel naar Erykah Badu en ik hoorde dat zij een jazzopleiding had gevolgd. Van mijn zus kreeg ik een dvd van saxofonist Maceo Parker. In zijn band speelde de trombonist Fred Wesley. Toen ik hem hoorde, ging een wereld voor me open. Toen heb ik me aangemeld bij de kunsthogeschool Codarts in Rotterdam. Ik heb in Nederland ook in bigbands gespeeld, dat is ook een soort jazz.’

Klopt het dat jij een van de weinige vrouwelijke trombonisten bent?

‘Er zijn zeker minder vrouwen die trombone spelen. Vrouwen kiezen eerder voor dwarsfluit, piano en viool. Waarom dat zo is weet ik echt niet. Ik weet ook niet waarom er meer mannen gitaar spelen. Daar heb ik me nooit in verdiept. Ik heb ook altijd vrouwen om me heen gehad. Als tiener zat ik in België bij de harmonie, een soort fanfare, samen met nog een tromboniste. Later, op de muziekschool, gaf ik ook trombone-les aan vrouwen. En in de bigband van masterstudenten op het conservatorium van Antwerpen, waar ik bandleider ben, is het fifty-fifty.’

Is de trombone in Nederland populairder dan in België?

‘In België kon ik de collega’s op een hand tellen, in Rotterdam zaten we met zijn twaalven in de les. Dat komt omdat er veel buitenlandse trombonisten op Codarts zitten, maar in Nederland heb je ook meer een fanfarecultuur. Die is er in België ook, maar minder gericht op koperblazers en meer op klarinet en fluit. En de trombone wordt in Nederland natuurlijk veel gebruikt tijdens het carnaval.’

Heb je conditie nodig om trombone te kunnen spelen?

‘Je hoeft niet sterk te zijn. Wel moet je zelf de klank creëren. Daar is een bepaalde ademhalingstechniek voor nodig en die moet je onderhouden door veel oefeningen te doen. Oefeningen doe je ook om je vrij te voelen op het instrument.’

In maart sta je op Transition met een ‘droomproject’, zoals je het zelf noemt ...

‘Ja, mijn mond viel open toen ik in Rotterdam een trombone ensemble aan het werk zag. Ze speelden een ander soort genre dan ik, maar ik vond het geweldig. Het concept van een groepje mensen die hetzelfde instrument bespelen en elkaar inspireren spreekt me erg aan. Toen de Rataplan, een muziekzaal in Antwerpen waar ik artist in residence was, en waar ik een jaar lang kon repeteren en eigen projecten kon voorstellen, mij in 2022 vroeg wat mijn droomproject zou zijn, antwoordde ik dan ook: een trombone ensemble, als ik carte blanche zou krijgen. Toen ben ik daar muziek voor gaan schrijven en kreeg het Trombone Ensemble voor het eerst vorm in een try-out.’

Wat zijn je verdere ambities?

‘Ik wil de trombone ontdoen van alle clichés. Het is meer dan een instrument voor carnaval en fanfare. Ik vind het fijn om mensen te laten horen dat een trombone ook zacht kan klinken. Het hoeft niet altijd hard te zijn. Dan moeten ze zelf maar uitmaken of ze het mooi vinden of niet. Met mijn kwartet N∆BOU ga ik een volgend album opnemen. En ik zou ook nog wel eens filmmuziek willen maken. Daar kwam ik achter toen ik muziek voor theater maakte. Toen is dat een beetje gaan sluimeren. En ik sprak onlangs met een acteur en die zei dat mijn muziek goed zou passen bij een film. Dus daar ben ik wel benieuwd naar. Voor welk genre film? Geen Amerikaanse actiefilm denk ik. Al zou het contrast met mijn muziek ook weer mooi kunnen zijn.’

Eerdere publicatie in Uitagenda Utrecht