De houten boeken van Christine (86)
Over de hele wereld zijn haar unieke, houten boeken te vinden. Verzamelaars laten er speciaal vitrines voor bouwen. En ook al is de Utrechtse kunstenaar Christine Langerhorst al 86, aan stoppen denkt ze nog lang niet.
In haar voortuin staat een enorme boomstronk, afkomstig van een duizendjarige eik uit Zuid-Frankrijk. ‘’Die boom staat daar nog steeds. Af en toe laat hij een dikke tak vallen, zoals deze.’’ Enkele van de houten objecten die ze exposeert in haar huis in Oog in Al zijn gemaakt uit deze eik.
 |
| Foto: Angeliek de Jonge |
Ook andere boomsoorten liggen ten grondslag aan haar kunstwerken, zoals de acacia, de gouden regen en de catalpa. ‘’Dit houten boek is ontstaan uit de ‘Napoleon-esdoorn,’’ vertelt ze. ‘’In de tijd van Napoleon werd die boom op de Maliebaan als schietschijf gebruikt. Hij was tot aan het hart beschadigd en vormde voortdurend nieuw hout om de beschadigingen heen.’’
Ook op veel andere objecten zijn inhammen, gaten, bulten en andere oneffenheden te zien. ‘’Ik vind bomen prachtig, maar als ze een beschadiging hebben worden ze extra interessant voor mij. Als de boom om de beschadiging heen doorgroeit, vormt hij een mooie grillige tekening waarin je hele verhalen kunt zien.’’
In de jaren zestig was er al veel belangstelling voor de houtkunst van Langerhorst. In 1966 demonstreerde ze in de Jaarbeurs aan Prins Bernard de werking van een antieken houten draaibank. Later werd haar werk in diverse landen verkocht, o.a. Hongarije, Estland en de VS.
Een Amerikaanse professor heeft maar liefst tachtig houten boeken van haar. ‘’Elk jaar kocht hij op de kunstmarkt op het Spui in Amsterdam, waar ik ook een tijdje heb gestaan met mijn werk, een paar boeken van mij.’’ Onlangs werd een deel van deze collectie gepresenteerd in de bibliotheek van San Francisco. ‘’De reacties van het publiek waren enthousiast. Leuk hoor, maar ik neem het ook met een korreltje zout,’’ zegt ze bescheiden.
Het vak van houtdraaien leerde Langerhorst in 1959, bij een meesterdraaier op de Lichte Gaard in Utrecht. In een etalage zag ze een aantal objecten van tropisch hout. ‘’Wat een prachtig werk, kunt u mij dat ook leren?’’, vroeg ze aan de houtdraaier. Maar de man was een beetje klaar met het lesgeven. Twee weken later kwam Langerhorst terug met een grote pan groentesoep. ‘’Toen wilde hij me wel leren houtdraaien, haha.’’
Een paar jaar daarna begon ze in Laren voor zichzelf. In 1963 huurde ze een werfkelder aan de Oudegracht en weer wat later kreeg Langerhorst een eigen winkeltje aan de Servetstraat. Begin jaren 80 startte ze, samen met haar man, een galerie aan de Wittenvrouwenstraat. ‘’Helaas moesten we er in 1997 mee stoppen, omdat een auto vanuit het Lucas Bolwerk onze winkel binnenreed en de hele voorpui kapot was.’’
Wanneer ontstond het idee voor de houten boeken? ‘’Iemand vroeg me om een boekensteun te maken in de vorm van een opengeslagen boek. Die heb ik gemaakt, maar ik vond het maar een saaie boel. Toen heb ik met de lintzaag die bladzijdes erin gezaagd.’’ De reacties waren lovend en ze besloot ermee door te gaan.
Langerhorst vindt het moeilijk om de waarde in te schatten van haar werk. ‘’Mijn houten boeken zijn uniek, zeker in samenspel met wat de boom aan bijzonders heeft voortgebracht. Volgens sommige kunstliefhebbers worden mijn boeken in de toekomst veel waard. Als ik daar zelf eerder moeite voor had gedaan, waren ze dat nu al.’’
Wat vindt ze het meest bijzondere boek dat ze maakte? ‘’Dat was er een van ongeveer 40 cm hoog, gemaakt van een Taxus-baccata. Van de vergroeiing die erin zat heb ik een lezende monnik gesneden. Ik vroeg er 2000 gulden voor, maar heb het uiteindelijk voor veel minder verkocht.’’
De houten boeken van Langerhorst verdienen een bijzondere plek. ‘’Mijn verzamelaars in Amerika lieten er speciaal vitrines voor bouwen. En sommige werkstukken staan bij coaches en therapeuten, die hun cliënten laten zien hoe beschadigingen in een boom omgroeid worden door nieuwe jaarringen, zodat de boom ondanks, of juist door de schade aan innerlijke schoonheid wint. Dat kun je symbolisch opvatten inderdaad.’’
Ook op veel andere objecten zijn inhammen, gaten, bulten en andere oneffenheden te zien. ‘’Ik vind bomen prachtig, maar als ze een beschadiging hebben worden ze extra interessant voor mij. Als de boom om de beschadiging heen doorgroeit, vormt hij een mooie grillige tekening waarin je hele verhalen kunt zien.’’
In de jaren zestig was er al veel belangstelling voor de houtkunst van Langerhorst. In 1966 demonstreerde ze in de Jaarbeurs aan Prins Bernard de werking van een antieken houten draaibank. Later werd haar werk in diverse landen verkocht, o.a. Hongarije, Estland en de VS.
Een Amerikaanse professor heeft maar liefst tachtig houten boeken van haar. ‘’Elk jaar kocht hij op de kunstmarkt op het Spui in Amsterdam, waar ik ook een tijdje heb gestaan met mijn werk, een paar boeken van mij.’’ Onlangs werd een deel van deze collectie gepresenteerd in de bibliotheek van San Francisco. ‘’De reacties van het publiek waren enthousiast. Leuk hoor, maar ik neem het ook met een korreltje zout,’’ zegt ze bescheiden.
Het vak van houtdraaien leerde Langerhorst in 1959, bij een meesterdraaier op de Lichte Gaard in Utrecht. In een etalage zag ze een aantal objecten van tropisch hout. ‘’Wat een prachtig werk, kunt u mij dat ook leren?’’, vroeg ze aan de houtdraaier. Maar de man was een beetje klaar met het lesgeven. Twee weken later kwam Langerhorst terug met een grote pan groentesoep. ‘’Toen wilde hij me wel leren houtdraaien, haha.’’
Een paar jaar daarna begon ze in Laren voor zichzelf. In 1963 huurde ze een werfkelder aan de Oudegracht en weer wat later kreeg Langerhorst een eigen winkeltje aan de Servetstraat. Begin jaren 80 startte ze, samen met haar man, een galerie aan de Wittenvrouwenstraat. ‘’Helaas moesten we er in 1997 mee stoppen, omdat een auto vanuit het Lucas Bolwerk onze winkel binnenreed en de hele voorpui kapot was.’’
Wanneer ontstond het idee voor de houten boeken? ‘’Iemand vroeg me om een boekensteun te maken in de vorm van een opengeslagen boek. Die heb ik gemaakt, maar ik vond het maar een saaie boel. Toen heb ik met de lintzaag die bladzijdes erin gezaagd.’’ De reacties waren lovend en ze besloot ermee door te gaan.
Langerhorst vindt het moeilijk om de waarde in te schatten van haar werk. ‘’Mijn houten boeken zijn uniek, zeker in samenspel met wat de boom aan bijzonders heeft voortgebracht. Volgens sommige kunstliefhebbers worden mijn boeken in de toekomst veel waard. Als ik daar zelf eerder moeite voor had gedaan, waren ze dat nu al.’’
Wat vindt ze het meest bijzondere boek dat ze maakte? ‘’Dat was er een van ongeveer 40 cm hoog, gemaakt van een Taxus-baccata. Van de vergroeiing die erin zat heb ik een lezende monnik gesneden. Ik vroeg er 2000 gulden voor, maar heb het uiteindelijk voor veel minder verkocht.’’
De houten boeken van Langerhorst verdienen een bijzondere plek. ‘’Mijn verzamelaars in Amerika lieten er speciaal vitrines voor bouwen. En sommige werkstukken staan bij coaches en therapeuten, die hun cliënten laten zien hoe beschadigingen in een boom omgroeid worden door nieuwe jaarringen, zodat de boom ondanks, of juist door de schade aan innerlijke schoonheid wint. Dat kun je symbolisch opvatten inderdaad.’’
Eerdere publicatie in AD Utrechts Nieuwsblad
Geen opmerkingen:
Een reactie posten