The sound of Simon
De titel van de docu In restless dreams is afkomstig uit de klassieker The sound of silence, maar verwijst ook naar de ontstaansgeschiedenis van het laatste studioalbum van Paul Simon: Seven Psalms.
Hij heeft al een paar geen muziek meer gemaakt als Paul Simon op 15 januari 2019 in een droom een stem hoort zeggen dat hij aan een album, getiteld Seven Psalms, zal gaan werken. ‘Het was een soort meditatie,’ vertelt Simon in de docu. ‘Alles komt puurder binnen als je droomt.’ In de maanden die volgen, schrijft hij, vaak in het holst van de nacht, de teksten voor het album.
.jpg)
De liedjes op Seven Psalms zijn ingetogen en spiritueel, met thema’s als geloof, liefde en vergeving. Simons stem klinkt breekbaar, wat de zeggingskracht ten goede komt. Als hij een zangpartij opnieuw wil doen, zegt saxofonist Branford Marsalis, die meewerkt aan het album, ‘Laat de strijd met de tonen erin. Dat is soul!’
Tijdens de opnames van het album verliest de zanger het gehoor aan zijn rechteroor. ‘Misschien had ik een obstakel nodig om meer spiritueel te zijn,’ constateert hij nuchter.
Het opnameproces loopt als rode draad door In Restless Dreams van regisseur Alex Gibney, die eerder docu’s maakte over James Brown, Hunter S. Thompson en Steve Jobs. Gibney volgt Paul Simon in zijn studio, waar hij zingend en tokkelend op zijn gitaar de nuances zoekt voor de nieuwe liedjes.
Filmopnames in de studio worden afgewisseld met archiefbeelden uit Simons veelomvattende carrière. Uiteraard is er veel aandacht voor de (moeizame) samenwerking met jeugdvriend Art Garfunkel. De twee groeien op in dezelfde straat in Queens, New York, en delen een liefde voor The Everly Brothers. In het ouderlijk huis van Garfunkel oefenen ze de harmonische zang.
Pijnlijk
De buitenwereld maakt voor het eerst met het duo kennis als ze onder de naam Tom & Jerry de single ‘Hey Schoolgirl’ (1957) uitbrengen, die in de VS een hitje wordt. De twee zijn dan 15 jaar.
Tijdens zijn studie een paar jaar later bivakkeert Simon steeds vaker in Londen, waar hij in pubs zijn eigen liedjes speelt. Hij noemt het veelzeggend zijn meest gelukkige tijd. ‘Het voelde als een unieke periode van vrijheid.’
Met The Sound of Silence verandert alles. Op het debuutalbum van Simon & Garfunkel (hun nieuwe naam), Wednesdaymorning 3. A.M (1964), staat een akoestische versie van het lied. Het album wordt nauwelijks opgemerkt. Als producer Tom Wilson een jaar later de band van Bob Dylan het lied laat inspelen, wordt het een nummer 1 hit in de VS.
In datzelfde jaar verschijnt ook het eerste soloalbum van Simon, The Paul Simon Songbook, opgenomen in Engeland bij een andere platenmaatschappij. Opnieuw een teken aan de wand.
‘Tot aan Bridge over troubled water waren we de beste vrienden,’ zegt Simon. Net als bij de andere liedjes is de tekst en muziek van Bridge over troubled water geschreven door Simon. Garfunkel zingt de evergreen en krijgt er alle credits voor. ‘Art kreeg het applaus, maar ik had het geschreven,’ zegt een verongelijkte Simon. Het herinnert hem aan een pijnlijke opmerking van zijn moeder: ‘Jij hebt een goede stem, maar Art een mooie.’
De buitenwereld maakt voor het eerst met het duo kennis als ze onder de naam Tom & Jerry de single ‘Hey Schoolgirl’ (1957) uitbrengen, die in de VS een hitje wordt. De twee zijn dan 15 jaar.
Tijdens zijn studie een paar jaar later bivakkeert Simon steeds vaker in Londen, waar hij in pubs zijn eigen liedjes speelt. Hij noemt het veelzeggend zijn meest gelukkige tijd. ‘Het voelde als een unieke periode van vrijheid.’
Met The Sound of Silence verandert alles. Op het debuutalbum van Simon & Garfunkel (hun nieuwe naam), Wednesdaymorning 3. A.M (1964), staat een akoestische versie van het lied. Het album wordt nauwelijks opgemerkt. Als producer Tom Wilson een jaar later de band van Bob Dylan het lied laat inspelen, wordt het een nummer 1 hit in de VS.
In datzelfde jaar verschijnt ook het eerste soloalbum van Simon, The Paul Simon Songbook, opgenomen in Engeland bij een andere platenmaatschappij. Opnieuw een teken aan de wand.
‘Tot aan Bridge over troubled water waren we de beste vrienden,’ zegt Simon. Net als bij de andere liedjes is de tekst en muziek van Bridge over troubled water geschreven door Simon. Garfunkel zingt de evergreen en krijgt er alle credits voor. ‘Art kreeg het applaus, maar ik had het geschreven,’ zegt een verongelijkte Simon. Het herinnert hem aan een pijnlijke opmerking van zijn moeder: ‘Jij hebt een goede stem, maar Art een mooie.’
Flop
De scheve verhouding tussen de twee begint steeds meer te wringen. Garfunkel sluit vaak pas in de opnamestudio aan om een tweede stem in te zingen. En vanwege zijn filmcarrière is hij regelmatig voor lange tijd weg. Simon wordt het beu en stopt de samenwerking. ‘De grootste fout uit je leven,’ zegt zijn manager. Het blijken weinig profetische woorden.
Simon begint zijn grenzen te verkennen. Op zijn titelloze soloalbum zoekt hij het o.a. in reggae (Mother child reunion). Al eerder toonde hij interesse in wereldmuziek, getuige liedjes als El condor pasa en Cecilia.
Na het succes van zijn soloalbum Still crazy after all these years (met behalve de titeltrack ook de hit 50 ways to leave your lover) waagt Simon zich aan het maken van een film: One trick pony. Die flopt. Misschien heeft zijn schuldgevoel hierover tegenover zijn fans wel bijgedragen aan de hereniging met Garfunkel. Hoe dan ook, hun optreden in 1981 in het Central Park voor 500.000 toeschouwers is een daverend succes.
De twee lijken het te hebben bijgelegd, maar dat is schijn. Frappant is een scene waarin een verwarde man het podium oprent en Simon onheus bejegent. Garfunkel ziet het van een afstandje, met de armen over elkaar, koeltjes aan.
En bij het nieuwe album Hearts and bones gaat het alweer mis. Garfunkel wil de liedjes tijdens een vakantie in Zwitserland voorzien van harmonieën. ‘Zo kan ik niet werken,’ moppert Simon. Hij verwijdert alle door Garfunkel toegevoegde zangpartijen en maakt er een soloplaat van. Het definitieve einde van het duo.
De scheve verhouding tussen de twee begint steeds meer te wringen. Garfunkel sluit vaak pas in de opnamestudio aan om een tweede stem in te zingen. En vanwege zijn filmcarrière is hij regelmatig voor lange tijd weg. Simon wordt het beu en stopt de samenwerking. ‘De grootste fout uit je leven,’ zegt zijn manager. Het blijken weinig profetische woorden.
Simon begint zijn grenzen te verkennen. Op zijn titelloze soloalbum zoekt hij het o.a. in reggae (Mother child reunion). Al eerder toonde hij interesse in wereldmuziek, getuige liedjes als El condor pasa en Cecilia.
Na het succes van zijn soloalbum Still crazy after all these years (met behalve de titeltrack ook de hit 50 ways to leave your lover) waagt Simon zich aan het maken van een film: One trick pony. Die flopt. Misschien heeft zijn schuldgevoel hierover tegenover zijn fans wel bijgedragen aan de hereniging met Garfunkel. Hoe dan ook, hun optreden in 1981 in het Central Park voor 500.000 toeschouwers is een daverend succes.
De twee lijken het te hebben bijgelegd, maar dat is schijn. Frappant is een scene waarin een verwarde man het podium oprent en Simon onheus bejegent. Garfunkel ziet het van een afstandje, met de armen over elkaar, koeltjes aan.
En bij het nieuwe album Hearts and bones gaat het alweer mis. Garfunkel wil de liedjes tijdens een vakantie in Zwitserland voorzien van harmonieën. ‘Zo kan ik niet werken,’ moppert Simon. Hij verwijdert alle door Garfunkel toegevoegde zangpartijen en maakt er een soloplaat van. Het definitieve einde van het duo.
Apartheid
Simon raakt in de ban van Zuid-Afrikaanse muziek, aangewakkerd door een cassettebandje in zijn auto. Wat begint met een spontane sessie met Zuid-Afrikaanse muzikanten eindigt in een ongekend succes met het album Graceland (twee Grammy’s, 16 miljoen verkocht). De aanstekelijke mix van Zuid-Afrikaanse muziek, pop en zydeco blijkt een gouden formule.
Er is ook kritiek: Simon zou de boycot tijdens apartheid genegeerd hebben. Bovendien wordt hem ‘cultural slumming’ verweten, uitbuiting. De muzikant legt de nadruk op het gevoel van trots dat hij de Zuid-Afrikanen heeft gegeven. Hij houdt zich liever buiten de politieke discussie. ‘Politiek kan ik het niet verdedigen, cultureel wel,’ zegt hij.
Na een uitgebreide registratie van het (geweldige) liveconcert in Zimbabwe -vanwege de apartheid is een optreden in Zuid-Afrika niet mogelijk met zijn band-, Simons kortstondige flirt met Braziliaanse muziek en zijn solo-optreden in het Central Park (1991), eindigt de docu met het duet Wait van Seven Psalms, gezongen door Simon en zijn vrouw Edie Brickell. Mooi, maar ook nogal abrupt omdat Simon na de jaren 90 ook nog allerlei interessante dingen heeft gedaan. Misschien volgt er nog een derde deel.
Lo sings Paul Simon
Zanger/saxofonist Lo van Gorp staat momenteel met zijn band in het theater met een voorstelling over Paul Simon. ‘Paul Simon verrijkt zich met al die verschillende culturen en stijlen, zonder zijn identiteit te verliezen. Dat vind ik heel knap. Als componist is hij weergaloos, maar hij is geen geweldige zanger. Zijn vader zei ooit: ‘You have a nice voice’. Als persoon is hij behoorlijk lastig, denk ik. Hij gaat altijd uitgebreid op zoek naar wat hij denkt te willen horen. Door die zoektocht drijft hij anderen soms tot wanhoop. Grappig is de anekdote dat Nile Rodgers, toch niet de minste, ooit de studio is uitgerend. Hij kon er niet meer tegen. Mijn favoriete albums? Still Crazy after all these years, Hearts and bones en One trick Pony. Na zijn periode met Art Garfunkel is hij harmonisch en compositorisch enorm de diepte ingegaan. Wat ik ook heel knap vind: Paul Simon weet diepe emoties op poëtische wijze te vangen, zonder ooit sentimenteel te zijn.’
Afscheid
In 2018 nam Paul Simon (76 jaar toen) in de Ziggo Dome afscheid van het Nederlandse publiek. Liedjes schrijven zou hij blijven doen, maar met liveoptredens was hij wel klaar. Het concert in Amsterdam wordt door zowel publiek als pers zeer lovend ontvangen. Alle klassiekers uit zijn repertoire komen voorbij, soms in alternatieve versies. ‘Hun geestelijk vader was aanvankelijk niet al te krachtig bij stem, maar herwon zijn kracht naarmate de show vorderde,’ schreef het Parool destijds. En: ‘Het viel weer eens op hoe ongekend knap de liedjes zijn gecomponeerd.’ Tamelijk onverwacht zong Paul Simon ook Bridge over Troubled water, met de toevoeging dat hij een moeizame relatie heeft met het lied. De naam van Art Garfunkel noemde hij slechts een keer op deze avond.
Simon raakt in de ban van Zuid-Afrikaanse muziek, aangewakkerd door een cassettebandje in zijn auto. Wat begint met een spontane sessie met Zuid-Afrikaanse muzikanten eindigt in een ongekend succes met het album Graceland (twee Grammy’s, 16 miljoen verkocht). De aanstekelijke mix van Zuid-Afrikaanse muziek, pop en zydeco blijkt een gouden formule.
Er is ook kritiek: Simon zou de boycot tijdens apartheid genegeerd hebben. Bovendien wordt hem ‘cultural slumming’ verweten, uitbuiting. De muzikant legt de nadruk op het gevoel van trots dat hij de Zuid-Afrikanen heeft gegeven. Hij houdt zich liever buiten de politieke discussie. ‘Politiek kan ik het niet verdedigen, cultureel wel,’ zegt hij.
Na een uitgebreide registratie van het (geweldige) liveconcert in Zimbabwe -vanwege de apartheid is een optreden in Zuid-Afrika niet mogelijk met zijn band-, Simons kortstondige flirt met Braziliaanse muziek en zijn solo-optreden in het Central Park (1991), eindigt de docu met het duet Wait van Seven Psalms, gezongen door Simon en zijn vrouw Edie Brickell. Mooi, maar ook nogal abrupt omdat Simon na de jaren 90 ook nog allerlei interessante dingen heeft gedaan. Misschien volgt er nog een derde deel.
Lo sings Paul Simon
Zanger/saxofonist Lo van Gorp staat momenteel met zijn band in het theater met een voorstelling over Paul Simon. ‘Paul Simon verrijkt zich met al die verschillende culturen en stijlen, zonder zijn identiteit te verliezen. Dat vind ik heel knap. Als componist is hij weergaloos, maar hij is geen geweldige zanger. Zijn vader zei ooit: ‘You have a nice voice’. Als persoon is hij behoorlijk lastig, denk ik. Hij gaat altijd uitgebreid op zoek naar wat hij denkt te willen horen. Door die zoektocht drijft hij anderen soms tot wanhoop. Grappig is de anekdote dat Nile Rodgers, toch niet de minste, ooit de studio is uitgerend. Hij kon er niet meer tegen. Mijn favoriete albums? Still Crazy after all these years, Hearts and bones en One trick Pony. Na zijn periode met Art Garfunkel is hij harmonisch en compositorisch enorm de diepte ingegaan. Wat ik ook heel knap vind: Paul Simon weet diepe emoties op poëtische wijze te vangen, zonder ooit sentimenteel te zijn.’
Afscheid
In 2018 nam Paul Simon (76 jaar toen) in de Ziggo Dome afscheid van het Nederlandse publiek. Liedjes schrijven zou hij blijven doen, maar met liveoptredens was hij wel klaar. Het concert in Amsterdam wordt door zowel publiek als pers zeer lovend ontvangen. Alle klassiekers uit zijn repertoire komen voorbij, soms in alternatieve versies. ‘Hun geestelijk vader was aanvankelijk niet al te krachtig bij stem, maar herwon zijn kracht naarmate de show vorderde,’ schreef het Parool destijds. En: ‘Het viel weer eens op hoe ongekend knap de liedjes zijn gecomponeerd.’ Tamelijk onverwacht zong Paul Simon ook Bridge over Troubled water, met de toevoeging dat hij een moeizame relatie heeft met het lied. De naam van Art Garfunkel noemde hij slechts een keer op deze avond.
Eerdere publicatie in VPRO Gids.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten