woensdag 18 april 2018

Een pijnlijk komisch familiedrama


Na de verfilming van de succesroman 'Vele hemels boven de zevende' van de Belgische schrijfster Griet op de Beeck is er nu ook een theaterbewerking, op 28 februari te zien in De Flint. De regisseur is Ursul de Geer.

Vanavond is in Stadskanaal de derde try out. De reacties tot dusver zijn veelbelovend: "De zaalbezetting is rond de zeventig procent en er wordt meer gelachen dan ik had gedacht. Dat mensen ontroerd zouden raken, wist ik al," vertelt De Geer. De try outs bieden hem de mogelijkheid om nog het een en ander te finetunen: "Ik heb er nog een scène uitgehaald en twee stiltes toegevoegd. We doen er alles aan om de impact zo groot mogelijk te maken."

Het idee voor de toneelbewerking van de succesroman van Griet op de Beeck is afkomstig van Bos Theaterproducties. "Leon van der Sanden, met wie ik eerder samenwerkte voor 'De Aanslag' en 'Haar naam was Sarah', vroeg me om dit boek te bewerken. Vervolgens ben ik gaan kijken naar de theatrale waarde ervan." De Geer karakteriseert de roman als een "pijnlijk komisch familiedrama". Het boek verhaalt over vijf uiteenlopende mensen die, in meerdere of mindere mate, met zichzelf in de knoop liggen. "Ze zijn er allemaal de dupe van dat ze niet met elkaar praten en alles onder het vloerkleed stoppen. De een redt het niet, de ander gaat het opperste geluk tegemoet," vertelt De Geer.

Zijn toneelbewerking is anders van vorm geworden dan de roman. "Een probleem was dat het boek is opgebouwd uit aparte hoofdstukken waarin de hoofdpersonages aan het woord zijn. Ze opereren allemaal vanuit hun eigen veilige plek. Aangezien theater meestal uit dialoog bestaat, lopen bij ons de verhaallijnen dwars door elkaar heen, met vele verbindingen onderling." Ook is er gekozen voor een iets andere invalshoek, maar daar wil De Geer niet meer over kwijt dan "dat het de mensen een andere kijk op het boek geeft." Cruciaal is de tafelscène, waarbij "schoon schip wordt gemaakt en alles wordt uitgesproken wat tot dat moment onder tafel was gebleven. Het is een gruwelijke, maar ook bizarre scène geworden."

De roman 'Vele hemels boven de zevende' werd eind 2017 verfilmd door de Vlaamse regisseur Jan Matthys. Wat voegt de theatervoorstelling toe aan het boek (en de film)? De Geer: "Dat zit hem met name in de fysieke aanwezigheid van de personages, van wie de bezoeker waarschijnlijk een heel ander beeld in zijn hoofd had. Mensen die eerder het boek lazen en de film bekeken, vertelden na afloop van de voorstelling dat het een unieke ervaring is om mensen van vlees en bloed, en vol van emotie, op het podium te zien. Je kunt ze als het ware aanraken met al hun ellende en sores."

De Geer beschouwt 'Vele hemels boven de zevende' als Griet op de Beecks beste roman. "Heel mooi hoe ze een aantal belangrijke momenten van haar leven, zoals de relatie met haar vader, de anorexia en haar zelfmoordpoging, heeft ge-reshuffeld tot afzonderlijke verhalen. Ook haar ervaring in de theaterwereld heeft ze verwerkt in een van de personages."

De Belgische schrijfster zelf wil niet veel loslaten over de toneeluitvoering van haar debuutroman. "Ik heb zowel de bewerking als het hele repetitieproces totaal bij hen gelaten." Ze heeft het stuk nog niet gezien: "Vanwege de drukte voorafgaand aan de Boekenweek, en andere besognes nadien, ga ik pas op het einde van de tournee ergens kijken," zo zegt ze. Dat Op de Beeck enige afstand houdt tot de toneelbewerking, begrijpt De Geer wel. "Ze schreef dit boek zo'n vier jaar geleden en ze heeft het nu achter zich gelaten. Er is ook al eindeloos over gepraat."

Over de rolverdeling in zijn theaterstuk is hij zeer te spreken. "Ik wilde heel graag Peter Bolhuis en Henriëtte Tol bij de cast. Het zijn allebei mooie acteurs met wie ik eerder heb gewerkt." Henriëtte Tol over haar rol van Jeanne, de vrouw van Jos en de moeder van Eva en Elsie: "Het is een vrouw die teleurgesteld is in het leven en die teleurstelling projecteert op haar familie. Op het eerste gezicht roept ze veel antipathie op. Als acteur is het altijd interessant om op zoek te gaan naar de tegenkanten van het personage dat je speelt. Waarom is ze zo geworden? Wat waren ooit haar dromen in het leven?"

V
ijf meisjes tussen de dertien en veertien jaar spelen een en dezelfde rol: die van de twaalfjarige Lou in het verhaal. "Ze wisselen elkaar af, want ze mogen maar twee keer in de week optreden." 

Eerdere publicatie in het AD Amersfoortse Courant.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten