donderdag 13 juli 2017

Robuust fort als decor voor opera


Fort Rijnauwen in Amelisweerd vormt de indrukwekkende locatie waar vanaf 15 juni de opera 'Styx' wordt uitgevoerd. "Je gelooft toch niet dat we op deze plek spelen: het is hier zo mooi!"

"We moeten er een kathedraal omheen gooien!" (andere optie voor citaat: "Misschien moeten de trompetten hier weg, en spelen alleen de trombones.") Vanaf de tribune instrueert regisseur Joke Hoolboom de zangers en het orkest van Holland Opera. Zo'n man of tien (pers en crew) zijn, vanaf de geïmproviseerde zitplaatsen bij Fort Rijnauwen, getuige van de voorlaatste repetitie voor de opera 'Styx'. Donderdag 15 juni is de eerste van vier try outs. "Natuurlijk moet je hard op haar af rennen, je wil haar toch snel zien?"

Gewone kleren
In hun alledaagse kloffie (spijkerbroek, t-shirt, petje) ogen de zangers van Holland Opera als alledaagse passanten, totdat een scène aanvangt en ze hun stem opzetten. "Het is echt warm vandaag, dus dan is het wel fijn om in je gewone kleren te repeteren. Al zit je met pruik op en pakkie aan wel sneller in je rol," vertelt Wiebe Pier Cnossen na afloop van de repetitie. Cnossen speelt Charon, de veerman die de doden de rivier de Styx overzet, van de aarde naar de onderwereld. Hij verveelt zich, totdat Antigone ten tonele verschijnt, de levend begraven dochter van Oidipous.

Heuvels van Engeland
Het mythische verhaal over de Styx wordt uitgevoerd tegen de achtergrond van het (gerenoveerde) Fort Rijnauwen, te midden van het weelderige groen van Amelisweerd. "Je gelooft toch niet dat we op deze plek spelen: het is hier zo mooi! Een kwartiertje fietsen vanaf het Centraal Station en het lijkt het alsof je midden in de heuvels van Engeland zit," vertelt regisseur Hoolboom enthousiast. "En niet alleen de natuur is geweldig, maar ook het robuuste fort. Dat industrieel erfgoed vormt een prachtig decor." Martijn Cornet, die de rol van Kreon speelt (de koning die opdracht gaf Antigone levend te begraven) beaamt dit: "Je kunt je bijna niet voorstellen dat in zo'n afgesloten gebied waar nooit iets gebeurt nu zo'n massaproject plaatsvindt."

Geestig
In deze interpretatie van het verhaal over de Styx is het geen veerboot die de doden naar de onderwereld vervoert, maar een hijskraan. Via een ingenieuze constructie worden 'de overledenen' over de wal van het fort getakeld. Hoolboom: "Deze muur is met twaalf meter hoogte net zo onbegaanbaar als de rivier de Styx. Dat is dus wel een mooi beeld." Het transport naar het dodenrijk geschiedt pas na overhandiging van een obool (een oude Griekse munt) òf na het voordragen van een sterk verhaal. Dat laatste is een idee van de schrijfster van het libretto, Imme Dros. "Samen met de muziek van het jong Nederlands Blazers Ensemble geeft zij enige lichtheid aan het oorspronkelijke verhaal. Het is een dramatisch en ontroerend stuk, maar absoluut ook geestig," zegt Hoolboom.

Grootser
Een optreden in de buitenlucht vereist enige aanpassing. "Je hebt wel technische hulpmiddelen nodig. Zo hebben we allemaal een oortje in met de muziek. Ook zien we de dirigent op een monitor," vertelt zanger Cnossen. Omdat de locatie zo omvangrijk is en het publiek ver weg zit, is het van belang dat er 'grootser' wordt gespeeld. "We moeten de gebaren vetter aanzetten en ervoor zorgen dat we voortdurend goed te horen zijn." Restricties zijn er ook bij Fort Rijnauwen: "We mogen niet omhoog klimmen omdat je bepaalde dingen van het fort niet aan mag raken. We moeten er dus helemaal omheen lopen."

Valkennest
Bijna had de natuur er zelf nog een stokje voor gestoken. Cornet: "Even leek er een valkennest vlakbij te zijn. Dan had de voorstelling niet door kunnen gaan." En als de dassenburcht (bekend van de uitbreiding van de A27, red.) iets meer de richting van het fort op had gelegen, was er ook een probleem geweest. Het operagezelschap doet er alles aan om de rust in Amelisweerd niet te verstoren. "Omdat we hier al eerder hebben gespeeld kennen ze ons, en weten ze hoe zorgvuldig we met de natuur omgaan," vertelt Hoolboom. Zo mag er vanwege de aanwezige dieren geen licht in de richting van het bos schijnen. En op sommige plekken is het, door de beschermde bloemen, niet toegestaan om te lopen.

Wat gebeurt er eigenlijk als het regent? "Dan zijn er verschillende opties," vertelt Hoolboom. "Als het technisch niet meer kan en de veiligheid van de zangers in het geding is, houdt het op. We hebben ook nog altijd een uitloop naar de zondagen. Maar we gaan uit van prachtig weer, net zoals vandaag!"

Eerdere publicatie in het AD/UN.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten