Schrijfster Lisa Weeda gaat op zoek naar haar Russische roots
In mei dit jaar tekende de Utrechtse schrijfster een contract bij uitgeverij de Bezige Bij. "Dat is wel echt geweldig ja. En er waren ook nog vier andere uitgevers geïnteresseerd," vertelt ze niet zonder trots. Over vier jaar moet haar eerste roman klaar zijn. Ter inspiratie reist ze, vanaf oktober, drie jaar door de voormalige Sovjet-republieken. Tussendoor geeft ze ook nog les aan de Kunstacademie ArtEZ en de Rockacademy in Tilburg, dus Weeda pendelt op en neer tussen de voormalige Sovjet Unie en Nederland: ze bezoekt steeds een land en keert dan weer terug.
Of haar boek fictie of non-fictie zal worden, dat is nog even ongewis. Een overkoepelend thema heeft Weeda wel al in gedachten: "Ik ga mensen de volgende vraag stellen: "Stel dat je een museum zou mogen inrichten, met aan de ene kant alles wat goed was aan de voormalige Sovjet Unie, en aan de andere kant alles wat slecht was, wat zet je dan waar neer?" Op basis van de antwoorden van de geïnterviewden en de overige reiservaringen construeert Weeda haar verhaal.
De precieze route moet ze nog uitstippelen, maar zeker is wel dat haar reis aanvangt in de Baltische staten. "In Litouwen ga ik in ieder geval een Lenin en Stalin pretpark bezoeken. Dat lijkt me wel apart." In Kazachstan gaat ze langs bij familie en de stad Koersk is ook een reisdoel. "Mijn vader las me verhalen voor van de absurdistische schrijver Daniil Charms, die daar in een inrichting heeft gezeten. Een hele fascinerende man vond ik dat." Grote obstakels onderweg verwacht de schrijfster niet, misschien alleen in de dictatuur Turkmenistan. "In dat land kan ik niet zeggen dat ik schrijver ben. Opnames maken is er ook verboden. Ik zal moeten liegen dat ik student ben."
Tijdens haar studie Creative Writing in Utrecht bezocht Weeda al een keer Oekraïne, het vaderland van haar oma en nog steeds de woonplaats van een groot deel van haar familie. Over dat bezoek schreef ze de novelle 'De benen van Petrovski'. Ze interviewde ook haar Oekraïens - Russische oma, die sinds 1945 in Nederland woont. "Niemand van onze familie interesseerde zich voor haar verhaal. Ik dacht: hallo, straks is ze dood!" Haar oma werd in WO II te werk gesteld in een fabriek in Frankfurt. Ze ontmoette daar een Nederlandse man ("Je bent jong en je zoekt warmte"), en toen in 1945 de poorten van de fabriek opengingen, reisden ze samen, via België, naar Den Haag.
Familiebanden in Oekraïne zijn heel anders dan in Nederland. "Hier zijn we veel afstandelijker en nuchterder. Familie staat daar veel hoger in het vaandel," vertelt Weeda. In haar debuutroman zal de schrijfster zeker niet alle familiegeheimen openbaar maken. "Er zijn verhalen die ik graag zou willen vertellen, maar waarmee ik mijn familie in gevaar zou kunnen brengen." Ze vervolgt: "Twee zomers geleden is er een neef van ons, Kolja, vermoord in het oorlogsgebied. De Krim was toen net geannexeerd. Hij was drie maanden vermist en werd dood en gemarteld teruggevonden."
Wel wil ze alvast een aantal clichés over Oekraïne ontkrachten. Er zou alleen maar wodka gedronken worden ("Dat doen ze alleen maar in het weekeinde hoor, maar er ligt wel altijd een fles in de koelkast"). "Ook denken mensen vaak dat het er een flinke klerezooi is, maar dat is echt niet waar. Odessa is een supermooie stad, met veel opsmuk en tierelantijntjes. Je ziet overal westerse architectuur. De stad is veel moderner dan ik dacht."
Voordat ze op reis gaat moet ze wel nog even aan haar Russisch werken. "Dat is echt vreselijk slecht. Het is een lastige taal met al die naamvallen en de klemtoon die altijd anders ligt dan verwacht."
Lisa Weeda maakt ook een literair programma bij Mooie Woorden in Utrecht, met als doel: literatuur toegankelijker en leuker maken. Daarnaast is ze docent op de Kunstacademie ArtEZ en de Rockacademy in Tilburg. Ook presenteert ze de literaire podcast 'ondercast'.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten