Het einde van Kytopia
In een open brief lieten vader Erik en zoon Colin Benders onlangs weten dat het niet gelukt is om een permanente plek te vinden voor Kytopia, de Utrechtse culturele broedplaats die tijdelijk in Den Dolder is gevestigd. Onderweg naar Berlijn voor een optreden doet Colin Benders zijn verhaal.
Hoe groot was de teleurstelling?
‘Toen we het bericht naar buiten hebben gebracht had ik er wel vrede mee. We hebben alles geprobeerd en elke steen is omgedraaid. Er is gezocht in elke hoek van de stad. Dat we geen permanente plek hebben gevonden: ja, dat was wel een grote teleurstelling natuurlijk.’
Wat betekent dit voor Kytopia?
‘Voorlopig kunnen we nog in Den Dolder blijven zitten, maar het is de vraag hoe lang. We huren antikraak. Het werkt echter demotiverend voor ons dat er geen zicht is op een permanente werkplek. De verhuizingen zijn te intensief: Kytopia is niet geschikt voor tijdelijke plekken. De locatie in Den Dolder was bedoeld als overbrugging naar een permanente plek.’
Wat is de belangrijkste reden dat het niet gelukt is om een vaste locatie te vinden?
‘De tijd waarin we nu zitten: Utrecht is ramvol. Alle beschikbare grond is of verkocht of in ontwikkeling. Bovendien zijn de huurprijzen flink gestegen. En om een locatie geschikt te maken voor Kytopia moet er ook nog flink geïnvesteerd worden. De gemeente beschikt slechts over beperkte middelen voor dit soort situaties. Dan wordt het heel lastig. Dat we onze locatie aan de Oudegracht moesten verlaten heeft ook niet meegeholpen.’
Was er wel steun uit de lokale politiek?
‘Het ironische is dat de welwillendheid voor de ontwikkeling van nieuwe culturele werkplekken nog nooit zo groot is geweest. Dat is ook wel pijnlijk. De mensen aan tafel, zoals Anke Klein en Ellen Bijsterbosch (D66), hadden het beste met ons voor. Ook Groen Links was positief gestemd. Maar we merken momenteel de gevolgen van de eerdere politiek toen veel plekken zijn afgestoten. We voelen nu het effect van hoe er toen met grond en panden is omgegaan. Er werd niet gekeken naar de noodzaak voor dit soort werkplekken.’
Kytopia had wel een nieuwe locatie op het oog toch?
‘Ja, we waren al met tekeningen en plannen bezig voor een boerderij aan de rand van de stad waar plek was voor 30 studio’s. Die boerderij konden we helemaal verbouwen en we zouden niemand tot last zijn. We kregen het helaas niet voor elkaar om onder een bepaalde huurgrens uit te komen. We wilden betaalbare ruimtes aanbieden aan creatieve makers, maar het inkomen van een muzikant is nu eenmaal niet bijster hoog. Ook was het de vraag in hoeverre de gemeente kon bijdragen. We kwamen er niet uit. Kytopia heeft altijd op eigen kracht, zonder subsidie, kunnen functioneren. In deze constructie zouden we een gesubsidieerde instelling worden en dat werkt niet voor ons.’
Wat gaat er nu gebeuren?
‘Ik ga voor mezelf een ruimte zoeken. Links- of rechtsom vind ik wel iets. Als het groot genoeg is zal ik er vast meer mensen bij gaan betrekken. De schrijvers, componisten en bands van Kytopia moeten ook iets anders gaan zoeken. Sommige van hen blijven voorlopig in Den Dolder. Hoe dan ook zal er een versplintering plaatsvinden. Het belangrijkste is dat iedereen een nieuwe plek vindt.’
Is het mogelijk dat er toch nog een vervolg komt van Kytopia?
‘Erik en ik gaan niet meer de kar trekken in de zoektocht voor iedereen. Maar ik sluit niet uit dat er een nieuwe organisatie voortkomt uit de mensen die voorlopig in Den Dolder blijven. Misschien is het wel goed dat anderen het nu oppakken.’
Je bent vast ook trots op wat je met Kytopia hebt bereikt …
'Ja, ik ben heel blij dat we het tien jaar voor elkaar hebben gekregen. Het is een wonder dat we het zo lang hebben volgehouden. Het is toch het grootste project waar ik ooit aan gewerkt heb. Misschien past het ook niet meer in deze tijd om alles bij elkaar te hebben. Dat het nu klaar is, maakt ook ruimte voor andere ontwikkelingen.’
Heb je nog een slotopmerking?
‘Er wordt veel geroepen dat Utrecht een stad van makers is die ruimte moeten krijgen. Als dat het streven is, moet je die ruimte ook bieden. Anders moet je die ambitie niet hebben.’
Reactie van Ellen Bijsterbosch (D66):
‘Het is onwijs jammer dat het niet gelukt is Kytopia te behouden voor de stad. Ik weet hoe hard er aan gewerkt is door de gemeente. Politiek was er ook de wil om financieel bij te dragen. Het bleek te ingewikkeld. Maar we blijven werken aan ruimte voor creatieve makers en kunstenaars. Wat D66 betreft ook zeker voor muzikanten.’
Waarom is het wat jou betreft jammer dat Kytopia verdwijnt?
‘Utrecht heeft zich de afgelopen jaren tot een toonaangevende, vernieuwende muziekstad ontwikkeld - nationaal én internationaal! We moeten beseffen dat zoiets niet uit de lucht komt vallen. Alle schakeltjes daarin zijn belangrijk: opleidingen, podia, festivals en zeker ook muzikale broedplaatsen.’
Je zegt dat er alles aan is gedaan door gemeente en politiek om Kytopia te behouden. Waarom is het uiteindelijk dan niet gelukt?
‘Allereerst had Kytopia een behoorlijk groot pand nodig, ze zijn namelijk met zo'n 80 muzikanten. Een zoektocht naar zo'n pand viel al niet mee, maar uiteindelijk had Kytopia een plek op het oog om te kopen. De gemeente was bereid om mee te investeren, muziekstudio's zijn namelijk kostbaar om in te richten. Kytopia kon tegelijkertijd geen hoge huren vragen aan hun muzikanten. De hoogte van de bijdrage van de gemeente was onder de streep helaas niet in verhouding en niet verantwoord voor een pand waar de gemeente zelf geen eigenaar van wordt.’
Is het definitief einde verhaal voor Kytopia of staat er toch nog iets te gebeuren?
‘Of het specifiek definitief einde verhaal is voor Kytopia, daar gaat Kytopia zelf over. Maar in Utrecht blijven we in elk geval werken aan ruimte voor de creatieve sector, ook voor muzikanten. Binnenkort gaat er een update van het werkplan huisvesting creatieve sector naar de gemeenteraad, en verder zou ik bijvoorbeeld de ontwikkelingen op het Berlijnplein in de gaten houden!’
Hoe belangrijk is het voor D66 dat Utrechtse kunstenaars een eigen plek hebben?
‘Zonder kunstenaars heb je geen stad. Het moet hier niet te aangeharkt worden. Nu de stad groeit,moeten we waakzaam zijn dat er genoeg plekken blijven om vies te maken, om lawaai te maken en te experimenteren.’
‘De tijd waarin we nu zitten: Utrecht is ramvol. Alle beschikbare grond is of verkocht of in ontwikkeling. Bovendien zijn de huurprijzen flink gestegen. En om een locatie geschikt te maken voor Kytopia moet er ook nog flink geïnvesteerd worden. De gemeente beschikt slechts over beperkte middelen voor dit soort situaties. Dan wordt het heel lastig. Dat we onze locatie aan de Oudegracht moesten verlaten heeft ook niet meegeholpen.’
Was er wel steun uit de lokale politiek?
‘Het ironische is dat de welwillendheid voor de ontwikkeling van nieuwe culturele werkplekken nog nooit zo groot is geweest. Dat is ook wel pijnlijk. De mensen aan tafel, zoals Anke Klein en Ellen Bijsterbosch (D66), hadden het beste met ons voor. Ook Groen Links was positief gestemd. Maar we merken momenteel de gevolgen van de eerdere politiek toen veel plekken zijn afgestoten. We voelen nu het effect van hoe er toen met grond en panden is omgegaan. Er werd niet gekeken naar de noodzaak voor dit soort werkplekken.’
Kytopia had wel een nieuwe locatie op het oog toch?
‘Ja, we waren al met tekeningen en plannen bezig voor een boerderij aan de rand van de stad waar plek was voor 30 studio’s. Die boerderij konden we helemaal verbouwen en we zouden niemand tot last zijn. We kregen het helaas niet voor elkaar om onder een bepaalde huurgrens uit te komen. We wilden betaalbare ruimtes aanbieden aan creatieve makers, maar het inkomen van een muzikant is nu eenmaal niet bijster hoog. Ook was het de vraag in hoeverre de gemeente kon bijdragen. We kwamen er niet uit. Kytopia heeft altijd op eigen kracht, zonder subsidie, kunnen functioneren. In deze constructie zouden we een gesubsidieerde instelling worden en dat werkt niet voor ons.’
Wat gaat er nu gebeuren?
‘Ik ga voor mezelf een ruimte zoeken. Links- of rechtsom vind ik wel iets. Als het groot genoeg is zal ik er vast meer mensen bij gaan betrekken. De schrijvers, componisten en bands van Kytopia moeten ook iets anders gaan zoeken. Sommige van hen blijven voorlopig in Den Dolder. Hoe dan ook zal er een versplintering plaatsvinden. Het belangrijkste is dat iedereen een nieuwe plek vindt.’
Is het mogelijk dat er toch nog een vervolg komt van Kytopia?
‘Erik en ik gaan niet meer de kar trekken in de zoektocht voor iedereen. Maar ik sluit niet uit dat er een nieuwe organisatie voortkomt uit de mensen die voorlopig in Den Dolder blijven. Misschien is het wel goed dat anderen het nu oppakken.’
Je bent vast ook trots op wat je met Kytopia hebt bereikt …
'Ja, ik ben heel blij dat we het tien jaar voor elkaar hebben gekregen. Het is een wonder dat we het zo lang hebben volgehouden. Het is toch het grootste project waar ik ooit aan gewerkt heb. Misschien past het ook niet meer in deze tijd om alles bij elkaar te hebben. Dat het nu klaar is, maakt ook ruimte voor andere ontwikkelingen.’
Heb je nog een slotopmerking?
‘Er wordt veel geroepen dat Utrecht een stad van makers is die ruimte moeten krijgen. Als dat het streven is, moet je die ruimte ook bieden. Anders moet je die ambitie niet hebben.’
Reactie van Ellen Bijsterbosch (D66):
‘Het is onwijs jammer dat het niet gelukt is Kytopia te behouden voor de stad. Ik weet hoe hard er aan gewerkt is door de gemeente. Politiek was er ook de wil om financieel bij te dragen. Het bleek te ingewikkeld. Maar we blijven werken aan ruimte voor creatieve makers en kunstenaars. Wat D66 betreft ook zeker voor muzikanten.’
Waarom is het wat jou betreft jammer dat Kytopia verdwijnt?
‘Utrecht heeft zich de afgelopen jaren tot een toonaangevende, vernieuwende muziekstad ontwikkeld - nationaal én internationaal! We moeten beseffen dat zoiets niet uit de lucht komt vallen. Alle schakeltjes daarin zijn belangrijk: opleidingen, podia, festivals en zeker ook muzikale broedplaatsen.’
Je zegt dat er alles aan is gedaan door gemeente en politiek om Kytopia te behouden. Waarom is het uiteindelijk dan niet gelukt?
‘Allereerst had Kytopia een behoorlijk groot pand nodig, ze zijn namelijk met zo'n 80 muzikanten. Een zoektocht naar zo'n pand viel al niet mee, maar uiteindelijk had Kytopia een plek op het oog om te kopen. De gemeente was bereid om mee te investeren, muziekstudio's zijn namelijk kostbaar om in te richten. Kytopia kon tegelijkertijd geen hoge huren vragen aan hun muzikanten. De hoogte van de bijdrage van de gemeente was onder de streep helaas niet in verhouding en niet verantwoord voor een pand waar de gemeente zelf geen eigenaar van wordt.’
Is het definitief einde verhaal voor Kytopia of staat er toch nog iets te gebeuren?
‘Of het specifiek definitief einde verhaal is voor Kytopia, daar gaat Kytopia zelf over. Maar in Utrecht blijven we in elk geval werken aan ruimte voor de creatieve sector, ook voor muzikanten. Binnenkort gaat er een update van het werkplan huisvesting creatieve sector naar de gemeenteraad, en verder zou ik bijvoorbeeld de ontwikkelingen op het Berlijnplein in de gaten houden!’
Hoe belangrijk is het voor D66 dat Utrechtse kunstenaars een eigen plek hebben?
‘Zonder kunstenaars heb je geen stad. Het moet hier niet te aangeharkt worden. Nu de stad groeit,moeten we waakzaam zijn dat er genoeg plekken blijven om vies te maken, om lawaai te maken en te experimenteren.’
Eerdere publicatie in DE NUK.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten