dinsdag 27 oktober 2020

Spinvis verzint 

Erik de Jong gebruikte de lockdownperiode om alle details voor een nieuwe Spinvisplaat -7.6.9.6.- uit te werken. 'Ik zocht een albumtitel die nog vers was.'

Nadat hij maanden in de studio aan liedjes had gewerkt, trad Erik de Jong (1961) -zoals Spinvis volgens de burgelijke stand heet - onlangs voor het eerst weer op met zijn band. ‘Ja, het was lang geleden dat we nog eens met de hele band op het podium stonden,’ merkt De Jong op bij een kopje muntthee in het café Gegeven Paard bij TivoliVredenburg. Op een volkomen leeg strand van Vlieland speelde Spinvis voor een tv-uitzending over Into The Great Wide Open, op een bloedhete dag in augustus, een aantal oude en nieuwe liedjes. Het oogt bijna surrealistisch: de band in rokkostuum en met de meeuwen als enige toeschouwers. 

Ook aan Spinvis zijn de coronaperikelen niet voorbij gegaan. De band stond vlak voor de lockdown klaar om op te treden voor een uitverkochte zaal in Arnhem, toen de directeur zei: ‘Pak alles maar weer in.’ De rest van het verhaal is bekend. Een voordeel van de gedwongen rustpauze was dat De Jong in zijn studio in Nieuwegein in alle rust zijn nieuwe album af kon ronden. ‘Vanaf maart had ik niks meer te doen: de telefoon ging niet en er waren ook geen optredens. Voor de nieuwe plaat was dat eigenlijk heel goed. Ik had alle tijd om de details uit te werken.’
De albumtitel ‘7696’ klinkt mysterieus. ‘Ja, het is vast de pincode van iemand. En het is ook de postcode van Brucht, gemeente Hardenberg. Maar dat betekent het allemaal niet hoor. Ik zocht een albumtitel die nog vers was en die voelt als een kamer waar je als eerste binnenkomt. Die cijfercombinatie zegt jou niks, ik ben de eerste die daar een betekenis aan koppelt. Vanaf nu is het de plaat van Spinvis en zit dat getal voor altijd vast aan dit album,’ zo luidt de uitleg van De Jong.

Voorafgaand aan het album verscheen de beatdriven single (die overigens niet op het album staat) ‘De dag dat Richard Krajicek Wimbledon won.’ ‘Dat lied gaat niet over de finale zelf, maar over de dag dat ik bijna dood was. Ik zat achterop de motor bij een ander bandlid van de coverband waar ik toen in drumde. Hij reed als een gek, wel 150 of zo, en ik dacht echt dat mijn laatste uur had geslagen. Omdat Richard Krajicek die avond Wimbledon won, heb ik dat altijd onthouden. Wonderlijk dat zoiets een kwarteeuw blijft liggen voordat het eruit komt.’

Het nieuwe album omvat weer een aantal typische Spinvis-creaties. Dromerige melodieën en uptempo songs wisselen elkaar af. De meerduidig teksten lijken wederom veelal associatief tot stand gekomen te zijn. ‘Ik begin een lied altijd met de melodie, de beat of een titel. Nooit met de tekst. De enige regel voor mij is dat het lekker moet klinken. Het gaat voor mij om de vorm en hoe het uit de speakers komt.’

Op verzoek omschrijft De Jong de ontstaansgeschiedenis van enkele nieuwe liedjes. Over het dromerige en jazzy ‘Paon’ zegt hij: ‘Paon betekent pauw in het Frans en gaat over een dierbare vriend die is overleden, Julius de Pauw. Hij noemde zichzelf Paon. In dat lied probeer ik zijn rijke en springerige gedachtewereld te beschrijven.’

In het ingetogen titelnummer staat een terugkerende droom centraal. Enigszins cryptisch: ‘Iedere keer komt een man terug in dezelfde kamer en steeds is er net iemand weg. Dat voelt hij. De sigaret rookt nog en het haardvuur is net uit. Vervolgens schrijft hij die code op de muur.’

‘Picasso’ is meer poppy getoonzet: ‘De ritme van het zinnetje ‘De kat heet Picasso’ is de basis van dit lied. Het verhaal over het meisje dat een beetje eenzaam danst in de keuken en Franse liedjes zing heb ik er omheen verzonnen.’

Het Nederlands Kamerkoor draagt bij aan de gewijde sfeer van ‘Parel’. ‘Het Mauritshuis vroeg me een jaar geleden om een lied te schrijven bij een schilderij. Ik koos voor het bekendste werk van Vermeer omdat ik het buitengewoon vind dat een meisje wereldberoemd is, en prijkt op T-shirts, tasjes en koelkastmagneetjes, terwijl niemand weet wie ze is.’

‘Verzonnen man’ klinkt een stukje frivoler. ‘Je zou kunnen zeggen dat het over mezelf gaat ja. Als je op het podium staat voor 1000 man is dat toch het resultaat van het feit dat je alles hebt verzonnen. Alles om ons heen is door iemand verzonnen en was ooit alleen maar een idee: de tafel, je schoenen, de telefoon. Waarom zou dat stoppen bij jezelf?’

Het nieuwe album is volgens De Jong een ode aan de radiopop. ‘Ik houd erg van popmuziek en luister er al mijn hele leven naar. Je hebt kunstpop en amusementspop. Ik houd van hele moeilijke dingen, maar ook van consumptiepop.’

Nog immer bevalt het eindeloze frutselen aan liedjes in zijn studio hem meer dan de optredens. ‘De tijd dat ik het maak is het meest gelukzalig voor mij. Dan kun je nog dingen veranderen. Ik ben de enige die dat bepaalt en voel me een soort god in een tuin. Dat mag voor mij eeuwig duren, maar dat is niet de bedoeling natuurlijk.’

Een dag voor het interview heeft hij echter ervaren dat een live-optreden ook zo zijn charmes heeft. ‘Na zo’n lange stilte is het wel weer eens leuk om iemand uit het publiek aan te kijken.’ In Rotterdam trad hij solo op voor een select gezelschap. ‘Ik vroeg ze om beurten: ‘Hoe zou je willen heten?’ en koos een lied dat paste bij die naam. Ik wist natuurlijk niet of die naam echt was of verzonnen.’ Inderdaad, alles is uiteindelijk verzonnen.

Eerdere publicatie in VPRO Gids.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten