Zoeken naar de bron van het licht

De voorstelling Licht van theatergezelschap Het NUT vertelt het verhaal van lichtontwerper Uri Papaport die twee weken blind door het leven gaat na een operatie aan zijn oog. Theatermaker Greg Nottrot neemt hem mee op een reis naar de bron van het licht.

Hoe kwam je op het idee om deze voorstelling te maken?

‘Het verhaal gaat over vriendschap, mijn angst voor het donker en de ogen van Uri Rapaport, de beste lichtontwerper van Nederland. Hij is een lichttovenaar die al meer dan veertig jaar achter de schermen bezig is. Vanaf mijn begintijd als theatermaker werken we al samen. Hij is ook een vriend van mij. Ik wilde al langer een voorstelling maken waarin hij als hoofdpersonage centraal zou staan, en niet in dienst van het verhaal, zoals gewoonlijk. Aanvankelijk zag hij dat niet zo zitten, Uri voelt zich prettiger in het donker. Maar gelukkig heeft hij moeite om nee te zeggen. Nu staat hij dus gedwongen vier weken als hoofdpersoon in mijn voorstelling.’

Kun je iets meer over het verhaal vertellen?

‘Het is een deels fictieve, deels realistische vertelling van een reis die we vorige zomer samen hebben gemaakt. Uri had te horen gekregen dat hij een tumor op zijn oogbol had. Na de operatie moest hij een tijdje geblinddoekt door het leven omdat zijn ogen nog moesten genezen. In afwachting van een hersteld zicht, of niet was hij dus een tijdje blind. Voor een lichtontwerper is dat het ergste wat er kan gebeuren. Dat gegeven heb ik gebruikt voor mijn voorstelling. Ik neem hem mee op reis, op zoek naar de bron van het licht.’

Is het ook metaforisch bedoeld?

‘Ja, het gaat erover hoe je houvast vindt in het donker. De mensheid is steeds beter in het beheersen van licht. Ooit was dat alleen nog vuur, nu spat het van onze schermen. Dat roept de vraag op: is er niet te veel licht tegenwoordig? Wordt de wereld niet overbelicht waardoor mensen ook blind kunnen raken? En moeten we streven naar minder licht? Of dreigt het donker dat op ons afkomt in de vorm van oorlog, klimaatproblemen, hoge energieprijzen, etc. en is er juist meer licht nodig? In deze voorstelling zoek ik naar antwoorden.’

Zit er ook een religieuze component aan het verhaal?

‘Uri is Joods en gelooft niet in God. Ik ben Grieks orthodox en geloof af en toe in God, en in wonderen. Samen gaan we op zoek naar het wonder. Ik reis door Europa met een blinde die zegt: ‘Als mijn ogen niet genezen, hoeft het voor mij niet meer.’ Dat is voor mij niet te accepteren en dus leid ik hem naar iets magisch, iets mythisch om hem te redden. Onderweg zie ik overal tekens. Dat is het religieuze aspect. God staat voor het verlangen om te begrijpen. Hoe gaan we dan om met een wereld die overbelicht is, en tegelijk steeds donkerder en spannender wordt?’

Aan de voorstelling is ook een diner gekoppeld.

‘Dat is al jarenlang een traditie bij Het NUT. In een schouwburg gaan mensen na afloop meteen naar huis. Waar blijft dan het thema, het verhaal en het gesprek? Het gezamenlijke eten is een belangrijk onderdeel van mijn voorstellingen. Aan lange tafels ontmoet je mensen die je niet kent, en die een heel ander perspectief op de voorstelling kunnen hebben. In een ontspannen sfeer kun je zo met andere bezoekers de thema’s bespreken en de diepte ingaan.’

Waarom past het Maximapark goed bij deze voorstelling?

‘Na het gezamenlijke diner in restaurant Anafora verplaatsen we ons met fakkels en kaarsjes, als een grote lichtstoet, door het Maximapark naar de koepeltent waar de voorstelling zich afspeelt. Die is overigens vlakbij. Daarna gaan we met zijn allen weer terug, voor het nagerecht en het nagesprek. Het Maximapark is een van de weinig plekken in Utrecht waar het nog helemaal donker wordt en waar je bij helder weer een sterrenhemel kunt zien. Omdat we het weer niet kunnen voorspellen, hebben we in de Dome een mooie sterrenhemel tegen het plafond gemaakt.’

Eerdere publicatie in AD Utrechts Nieuwsblad