Reizen is (geen) onzin

Frank Heinen is vooral bekend van zijn sportverhalen. ‘Reizen is onzin’ is zijn eerste bundel met reisverhalen. ‘Ze gaan vooral over de praktische onnozelheden waarmee je te maken krijgt als je met zijn tweeën op pad gaat.’

Zijn debuut als reisschrijver maakt Heinen voor de wieler-weblog ‘Het is Koers!’. In ruil voor een reisverhaal draagt hij tijdens een fietsreis een wielershirt met hun naam erop. ‘De uitgebreide versie van dat verhaal is te lezen in het boek,’ vertelt Heinen in café Marktzicht. Met onderkoelde humor beschrijft hij hierin de fietstocht die hij samen met zijn vriendin maakt vanuit Utrecht naar het Italiaanse Ferrara. Op geleende citybikes en nauwelijks getraind. Grote ontberingen blijven de twee bespaard, kleine ongemakken zijn aan de orde van de dag.

Foto: Angeliek de Jonge

En het blijkt Heinen wel te liggen: het schrijven van een reisverhaal. ‘De meeste verhalen van mij zijn redelijk serieus. In een reisverhaal kan ik een meer lichtzinnige toon aanslaan. Informatief hoeft het niet per se te zijn, wel literair en humoristisch. Zoals mijn sportverhalen vaak niet over sport gaan, gaan mijn reisverhalen niet over reizen. Ik schrijf vooral over de praktische onnozelheden waarmee je te maken krijgt als je met zijn tweeën op pad gaat.’

Vandaar die titel? ‘Ja, het gaat over alle onzin die je onderweg meemaakt en de dingen die net iets anders lopen dan gepland of gewenst. Het goed opschrijven van teleurstellingen vind ik eindeloos veel interessanter dan het adequaat beschrijven van iets geweldigs tijdens een reis.’

Samen met zijn vriendin, consequent aangeduid als dr Pompsky (‘Een inside joke waarvan de uitleg minder bevredigend is dan de mythe’) reist Heinen naar Italië, Noord-Frankrijk en China. ‘Ervaren reizigers waren we zeker niet. Tot dan kenden we eigenlijk alleen het begrip ‘vakantie.’ We wilden onderzoeken of het echte reizen, als je het al zo mag noemen, ook iets voor ons zou zijn. Binnen het spectrum van onze relatie waren dit best avonturen.’

Onderweg wordt er vrolijk wat af gemopperd: op het weer, de omgeving, het eten, de hoteleigenaars en op elkaar. ‘De opgewekte en gezellige momenten, die er zeker ook waren, heb ik teruggesnoeid, de moppermomenten zijn een beetje opgeschroefd. Dat vind ik zelf ook prettiger om te lezen. Een personage moet een beetje afzien onderweg, er moet iets overwonnen worden.’

Al snel wordt duidelijk dat zijn vriendin alle praktische zaken regelt. Ook is ze de ietwat cynische observator. De ik-persoon is minder ondernemend en bedachtzamer. ‘Die tegenstelling heb ik een beetje uitvergroot. In werkelijkheid klopt dat beeld niet helemaal hoor. Ik heb de twee personages samengebald uit onze karakters. Alleen wij weten wat er precies gebeurd is.’

Kan dr. Pompsky een beetje leven met de wijze waarop ze wordt geportretteerd? ‘Ja, ze reageerde heel sportief. Ik hoefde er niks uit te halen, wat ik zeker niet gek had gevonden. Ze is al lang blij dat ik eindelijk een boek heb geschreven dat niet over sport gaat.’

Dan komt dr. Pompsky (Merel Jansen) zelf het café binnengelopen. Even aan haar vragen dus. ‘Ik vind dr. Pompsky een heel grappig personage en ben er trots op dat ik model voor haar mag staan. Er wordt een kant van mij uitvergroot die ik in mijn dagelijks leven weinig ruimte geef, en dat is misschien maar goed ook.’

De reis naar China leidt vanwege vele miscommunicaties tot allerlei ongemakkelijke en komische situaties. ‘Ik voelde me helemaal onthand omdat ik de taal niet sprak. Dat had ik nog nooit eerder zo ervaren. Taal is mijn leven en mijn werk. Ik dacht dat je met vriendelijk knikken een heel eind zou komen, maar dat bleek niet zo te zijn. We kenden het Chinese woord voor ‘groente’, maar daar kom je niet zo ver mee …’

Hebben de reizen bij Heinen nog tot voortschrijdend inzicht geleid? ‘Ik had al het vermoeden dat ik niet de meest flexibele persoon ben. Daar ben ik nu in bevestigd. Ik ben zeker geen geboren reiziger. Maar ik was bang dat reizen helemaal niks voor mij zou zijn en dat klopt ook weer niet. Als het op mijn voorwaarde kan, is reizen wel iets voor mij. Met een paar boeken erbij, ja.’

Eerdere publicatie in AD Utrechts Nieuwsblad.