In het hoofd van een ander

Voor het nieuwe album van haar band Mevrouw Tamara laat de Utrechtse Tamara van Esch zich inspireren door verhalen van psychisch kwetsbare mensen. Een project dat al twee jaar zat te broeden in haar hoofd. Door corona ontstond er ruimte om het uit te werken. ‘Ik wil mensen helpen met mijn muziek.’

Het is alweer negen jaar geleden dat Mevrouw Tamara de finale bereikte van het muziekprogramma De beste singer-songwriter van Nederland. Sindsdien verschenen er twee albums van de band, met Nederlandstalige, veelal dromerige liedjes met breekbare, maar soms ook kritische teksten. Begin volgend jaar komt het derde album uit: ‘In jullie hoofd’. Dit najaar worden de eerste singles uitgebracht. ‘De interesse voor de psyche van de mens is ontstaan tijdens mijn studie Natuurwetenschap. Dat combineer ik nu met het maken van muziek.’

Is je nieuwe album thematisch gezien een opvolger van ‘In je hoofd’?
‘’In je hoofd’ is ontstaan vanuit mijn eigen observatie en gaat over mentale obstakels van mensen in mijn omgeving. Met ‘In jullie hoofd’ ga ik een stapje verder. Hiervoor heb ik persoonlijke gesprekken gevoerd met psychisch kwetsbare mensen die de behoefte voelen om gehoord te worden. Ik geef ze persoonlijke aandacht en dat vinden ze fijn. De interviews hebben plaatsgevonden bij het Enik Recovery College, een plek waar mensen die uitbehandeld zijn kunnen praten met lotgenoten. Zo steunen ze elkaar en krijgen ze weer structuur in hun leven.’

Hoe kwam je met hen in contact?
‘Dat was nog niet zo eenvoudig. Deze mensen zijn niet alleen psychisch kwetsbaar, maar ook kwetsbaar in de zin dat ze zich soms te snel voor iemand openstellen, terwijl dat niet altijd veilig is. Met mijn liedjes wil ik mensen helpen zich minder alleen te voelen. Op ‘In jullie hoofd’ zing ik over verslaving, psychoses, autisme en persoonlijkheidsstoornissen, best heftige verhalen die toch hoopvol zijn. Ze gaan ook over het leren omgaan met je psychische problemen en doorzettingsvermogen.’

Hoe verliepen de gesprekken?
‘Ik heb vijf personen geïnterviewd. Ik dacht dat het voor hen misschien lastig zou zijn om hun ervaringen met mij te delen, maar dat verliep eigenlijk heel soepel. Ze waren heel open over hun problemen. Een persoon zei: ‘Mijn verhaal is niet interessant’. Toen ik vroeg: ‘Waar haal je plezier uit?’, begon ook hij uitgebreid te vertellen. Ik heb met de geïnterviewden afgesproken dat ik geen namen noem in de liedjes, niet het complete verhaal vertel en inzage geef in het eindresultaat. Voor elke persoon die ik heb gesproken schrijf ik een lied dat qua tekst, klank en sfeer past bij zijn of haar verhaal. Het is belangrijk dat ze zich comfortabel voelen bij mijn interpretatie. Twee nummers zijn inmiddels klaar en de reacties zijn heel positief. Een vrouw die ik heb gesproken, leek zelfs ontroerd toen ze het lied hoorde. Als try-out wil ik de nummers persoonlijk spelen voor de mensen zelf, in een soort huiskamerconcertje. Pas daarna gaan ze naar de buitenwereld.’

Wat heb je zelf uit dit project gehaald?
‘Ik ben geïnspireerd geraakt door deze mensen, hun volharding en hun levenszin die een moeilijke periode overwon. Sommigen zeiden: ‘Tot nu toe heb ik niet echt geleefd’. Dat was wel hun doel, ze wilden zich losmaken van wat ze hadden meegemaakt. Wat ik erg leuk vind aan dit project is dat ik elk verhaal met een andere muzikant uitwerk. Door die samenwerking ontstaat er heel andere muziek dan ik tot nog toe heb gemaakt. Het wordt veel dynamischer en met een heel andere spanningsboog dan mensen van mij gewend zijn.

Eerdere publicatie in Uitagenda Utrecht.