'Via con me', een docu over Paolo Conte

Pas op zijn veertigste debuteerde Paolo Conte als muzikant. Tot die tijd werkte hij als advocaat die soms liedjes schreef voor anderen, zoals ‘Azurro’ dat in de uitvoering van Adriano Celentano een grote hit werd. In ons land werd Paolo Conte vooral bekend met ‘Via con me (It’s wonderful)’ en het prachtige ‘Max’. 

De documentaire ‘Via con me’ brengt een mooie hommage aan de inmiddels 84-jarige Italiaanse zanger, pianist, componist en tekstschrijver die nog steeds optreedt. In de film komen bewonderaars als zangeres Jane Birkin en acteur Roberto Benigni uitvoerig aan het woord en er zijn veel live-beelden te zien, o.a. van een concert in Theater Carré in 1988. Naar aanleiding van de documentaire sprak Soundz via de mail met Paolo Conte.

In een eerder interview las ik dat u graag voetbal kijkt. Hoe heeft u het voor Italië zo succesvol verlopen Europese Kampioenschap ervaren?

‘Ja, het klopt dat ik erg van voetbal houd. Ik mag mezelf ondertussen wel beschouwen als een kenner. Italië speelde inderdaad heel goed op het EK, dat was mooi om te zien. Ze speelden echt als een team en hebben op elke positie wel een sterke speler staan.’

Wat vond u van de documentaire en heeft u enige invloed gehad op het eindresultaat?
‘Het is een mooie film geworden die een goed beeld geeft van mijn carrière en muzikale drijfveren. Ik ben niet betrokken geweest bij het script. Mijn invloed op de uiteindelijke versie was dus niet groter dan die van ieder ander personage in de documentaire.’

Het viel me op dat er weinig aandacht wordt besteed aan uw jeugd ten tijde van Mussolini’s bewind in de Tweede Wereldoorlog. Is dat een politieke keuze geweest?
‘Nee hoor, er waren gewoon geen beelden uit die tijd van mij die ik interessant genoeg vond voor de documentaire. Uiteraard is dat wel een heel belangrijke periode geweest.’

Hoe kwam u in die tijd in contact met muziek?
‘Bij ons thuis was iedereen gepassioneerd over muziek. Mijn vader en moeder waren uitstekende pianisten. En ondanks de verboden door het fascisme slaagden mijn ouders erin om tientallen geweldige Franse en Amerikaanse liedjes te bemachtigen. Dit hielp mijn smaak vorm te geven. Met mijn broer ben ik later in een dixieband gaan spelen.’

U woont nog steeds in het provinciestadje waar u geboren bent: Asti. Hebt u nooit de behoefte gehad om te verhuizen naar bijvoorbeeld Rome of Florence?
‘Nee. Van nature ben ik een solitair persoon. De drukte van een grote stad spreekt me niet aan.’

U staat bekend als de zingende advocaat. Heeft u eigenlijk veel liedjes op het repertoire die gaan over die andere werkzaamheden?
‘Ja, sommige liedjes zijn gebaseerd op mijn bezigheden als advocaat. De liedjes die ik heb opgedragen aan de Mocambo-bar bijvoorbeeld komen voort uit mijn ervaringen als curator. En het lied ‘Parole d’amore scritte a macchina’ gaat over een echtscheidingszaak.’

Uw muziek is erg beïnvloed door jazz. Wat betekent jazz voor u?
‘Jazz was de grootste muzikale revolutie van de twintigste eeuw. Voor mij is het dan ook vanzelfsprekend dat je die muziek terug kunt horen in mijn muziek.’

Kunt u moderne muziek ook waarderen, zoals pop en rock?
‘Dat soort muziek vind ik soms wel leuk ja, maar over het algemeen ben ik erg slecht op de hoogte van wat er zoal gebeurt op dat gebied.’

Vele jaren schreef u voor andere artiesten. Waarom duurde het zo lang voordat u zichzelf muzikant durfde te noemen?
‘Ik had lange tijd niet veel vertrouwen in mijn kwaliteiten als zanger. Ik heb me sowieso altijd meer een componist gevoeld.’

U bent beroemd over de hele wereld, terwijl veel mensen uw teksten niet kunnen verstaan. Hoe verklaart u dat?
‘Ik zou natuurlijk het liefste willen dat het buitenlandse publiek mijn woorden ook zou kennen. Maar blijkbaar is de muziek voor hen genoeg. ‘

In de documentaire noemt u uw muziek ‘Fin de siècle mental confusion’. Wat bedoelt u hiermee?
‘Dat is een grap. Toen ik mijn eerste grote succes had in Frankrijk, vroegen Franse journalisten mij om een definitie van mijn stijl te geven. Ik vermeed toen officiële omschrijvingen als ‘singer-songwriter’. Dat was toen een onbekend woord in Frankrijk. Toen bedacht ik deze term.’

Uw liedjes worden in de film omschreven als ‘romantisch en ironisch’. En als ‘de elegantie van intelligentie’. Vindt u dat een adequate omschrijving?
‘Het is een mooie definitie van de Italiaanse schrijver Andrea Camilleri die mij alle eer aandoet. De ‘intelligentie van elegantie’ zou ik ook wel passend vinden ...’

U maakt veel gebruik van de kazoo (een pijpje dat gezongen tonen vervormt, red.). Wat spreekt u zo aan in dat instrument?
‘De kazoo beschouw ik als mijn ‘geheime’ orkest. Ik speel het in de jungle-stijl van de solisten van Duke Ellington.’

In de documentaire vertelt u dat u houdt van puzzelen en dat uw teksten daarom soms enigmatisch zijn. Houdt u ervan om de luisteraar te verwarren?
‘Nee, ik wil de luisteraar zeker niet in de war brengen. Wel laat ik het publiek graag spelen met de dubbele betekenis van woorden.’

U treedt nog steeds op. Hoe belangrijk is dat voor u?
‘Heel belangrijk en het is fijn dat dit nog steeds kan op mijn leeftijd. Ik ben graag in het gezelschap van mijn dierbare begeleidende muzikanten.’

Heeft u nog mooie herinneringen aan een optreden in Nederland?
‘Jazeker. Het staat me nog goed bij dat een tiental Nederlandse jongens en meisjes in het prachtige Carré Theater uitgerust waren met kazoo’s, en dat ze een van mijn liedjes begeleidden!’

Eerdere publicatie in muziekmagazine Soundz.