35 jaar EKKO: van vleermuishol tot doorgroeipodium

Bands als Oscar and the Wolf, Eefje de Visser, Balthazar, Colin Benders, Big Thief en Blaudzun zetten er hun eerste schreden. EKKO bestaat 35 jaar en heeft nog altijd een belangrijke functie als doorgroeipodium. Hoe ‘het vleermuishol’ een relevante popzaal werd.

Twee avonden vergaderen waren ervoor nodig om een geschikte naam te bedenken voor het ‘Kultuurcentrum’ aan de Bemuurde Weerd. ‘Cowboy Henk’, ‘Ozewiezewoze’, ‘Zwijneshampoo’ en ‘Koeiestal’ haalden het niet, net als zo’n 350 andere ideeën. Gekozen werd voor EKKO, niet vanwege de toen populaire band Echo & The Bunnymen of het Italiaanse ‘ecco’, wat ‘kijk’ betekent, maar puur en alleen omdat EKKO gewoon lekker in het gehoor ligt.

Dat is nu 35 jaar geleden. Het sociaal-cultureel jongerencentrum van weleer heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een meermaals onderscheiden poppodium en culturele broedplaats, waar talloze muzikanten hun sporen hebben nagelaten. De eerste band die in EKKO van zich laat horen, is de Nederlandse waveband De Div, op 10 januari 1986. Behalve een popzaal huizen er op dat moment ook een eethuis, een theatergroep, een vrouwengroep, een filmhuis, een Politiek Kafee en een doka voor amateurfotografen in het pand. In 1988 worden de eerste dance-avonden georganiseerd (Dance-O-Mania) met de populaire genres uit die tijd: techno, acid house en dance. Ook het Impaktfestival, ‘een tweedaagse experimentele kunsthappening’, vindt dat jaar voor het eerst plaats.

Halverwege de jaren 90 breken moeilijke tijden aan voor EKKO. Het podium heeft te kampen met een donker en negatief imago en krijgt de bijnaam ‘het vleermuishol’. Het aantal bezoekers neemt af en er zijn te weinig vrijwillige krachten om de boel draaiende te houden. Om de zaal een meer open karakter te geven wordt de boel in 1998 flink verbouwd. Later dat jaar vindt de eerste Diep in de Groef plaats, de legendarische maandelijkse dansavond met alternatieve muziek. En nog steeds ziet het podium het als haar taak om aan te sluiten bij de jongerencultuur, aldus directeur Marlies Timmermans.

Wat is de grootste verandering van EKKO in de afgelopen 35 jaar?
Marlies: ‘We zijn vooral professioneler geworden. EKKO was aanvankelijk een welzijnsinstelling met een culturele programmering. Sinds 2005 zijn we officieel een cultuurinstelling en zijn we flink de breedte en de diepte ingegaan. Zo is EKKO het enige podium met vier dansavonden voor verschillende queercommunity’s. Daarnaast programmeren we ongeveer 25 optredens per jaar op locatie, zoals De Nijverheid, de Doopsgezinde kerk aan de Oudegracht en Molen De Ster. We zijn altijd op zoek naar plekken die de muziek versterken.’

Hoe onderscheidt EKKO zich van de andere podia in de stad?
‘dB’s is sterk gericht op subculturen, bij ACU speelt het politieke en maatschappelijke een grote rol en De Helling programmeert veel in de breedte met veel ruimte voor de wat hardere muziekstromingen. EKKO is vooral een doorgroeipodium. Veel bands die hier hebben opgetreden, staan later op de grote podia. We proberen steeds nieuwe ontwikkelingen op te pikken, zowel in de elektronische als in de popmuziek. Dat varieert van de Britse postpunkband Idles tot Roxanne Hazes. Zolang het maar nieuw en relevant is in haar soort. Heel soms komt ook bij ons een band vaker terug, zoals The Ex. Die blijven zich vernieuwen en zijn nog steeds een inspiratie voor anderen.’

In het kader van het jubileum heeft EKKO een podcast ontwikkeld met als titel Het podium van de toekomst. Hoe ziet dat podium eruit volgens jou?
‘Op korte termijn is dat moeilijk te zeggen. Wat er na corona gebeurt, is nog heel onduidelijk. We hebben tijd nodig om te herstellen. Daar komt bij dat het vliegverkeer nog stilligt, en EKKO programmeert juist veel internationale bands. Wat betreft de lange termijn: ik vind het belangrijk dat een podium reageert op de maatschappij, of preciezer: de jongerencultuur. Wat leeft er onder hen en wat vinden ze relevant? Elektronische muziek moet een nog belangrijkere plek krijgen in onze sector. Dat proberen we te verwezenlijken door ons meer op talentontwikkeling te richten en bijvoorbeeld dj-cursussen te geven. Ook zie je dat de popcultuur steeds meer multidisciplinair wordt. Het podium is er niet alleen voor bands, maar ook voor dj’s, dansers en filmmakers. De grenzen vervagen en daar gaan we zeker op inspelen.’

Ik hoef je vast niet te vragen of je blij bent dat EKKO weer open mag?
‘Daar kijken we erg naar uit natuurlijk. Maar als je opeens het sein krijgt dat alles weer open kan, ben je niet opeens startklaar. Bovendien zijn we het afgelopen jaar veel vrijwilligers kwijtgeraakt. Het wordt best een uitdaging om die weer terug te krijgen. Zeker de technici zijn een punt van zorg, en dan moeten de bands nog geboekt worden natuurlijk. Maar deze zomer gaan we weer op locatie programmeren en op 1 september gaat EKKO open, mét een nieuw geluidssysteem. Onze zaal wordt dan echt optimaal benut!’

Eerdere publicatie in Uitagenda Utrecht.