woensdag 30 mei 2018

Flamenco met een boodschap


Met de voorstelling Requiem for the earth toont flamencogitarist Paco Peña op 3 en 4 mei in het Zuiderstrandtheater in Scheveningen zijn maatschappelijke betrokkenheid. "Het gevoel van flamenco sluit goed aan bij de wens om van de aarde een betere gemeenschap te maken."

"Klimaatverandering, ontbossing, het verdwijnen van diersoorten, plastic in de oceanen: het zijn de serieuze problemen van deze tijd," verklaart de vermaarde flamencogitarist de thematiek van zijn requiem nader. Het gesprek vindt plaats in het Rotterdams Conservatorium, waar de inmiddels 75-jarige Paco Peña (die is getrouwd met een Nederlandse vrouw) al sinds 1985 flamencolessen geeft. "We zijn met teveel mensen op aarde en onze bronnen raken op." Het zijn deze maatschappelijke thema's die hij verwerkte in een flamenco-requiem.

De huidige staat van de mensheid baart Paco Peña zorgen, maar Requiem for the earth is tegelijkertijd een ode aan de wereld. "De wereld is namelijk ook zo mooi. Het is jammer dat bepaalde belangen de balans verstoren, en dat volgende generaties hieronder moeten lijden." Het lijden van de mens neemt in zijn requiem uiteraard een belangrijke rol in, maar er is ook ruimte voor positivisme en hoop, gesymboliseerd door een klein kinderkoor. "Kinderen zijn onschuldig, maar ze krijgen wel onze erfenis mee. In een van de liederen zingen ze: "Mensheid, wat heb je gedaan?" Voor hen moeten we de wereld zo goed mogelijk achterlaten."

Al eerder in zijn rijke muzikale carrière combineerde Paco Peña klassiek met flamenco (o.a. in 'Misa Flamenca'). "Het zijn twee genres die niet bij elkaar lijken te passen. Een koor klinkt verfijnd, de flamenco juist rauw. Maar een clash van die twee vind ik heel interessant."In zijn requiem hanteert Peña in grote lijnen de traditionele vorm van de klassieke Latijnse mis, met gezangen als 'Kyrie', 'Sanctus' en 'Agnus Dei'. Ook gebruikt hij teksten van Homerus en het gedicht 'Dies Irae', dat afkomstig is uit de Latijnse mis der overledenen. Maar de muzikale benadering (het ritme, de zang) is door de flamenco geinspireerd, "want dat is en blijft mijn muziek."

De gepassioneerde Zuid-Spaanse muziek is volgens Peña zeer geschikt voor een (geëngageerd) requiem. "De flamenco is aards en puur. Het is de ideale muziek om op een directe manier relevante zaken over te brengen." Hij vervolgt: "Flamencomuziek is ook heel menselijk, en staat voor het lijden van arme mensen in Andalusië. Daarom heeft het veel pathos in zich. Maar flamenco betekent ook: een explosie van geluk, dansen en zingen. Het gevoel van flamencomuziek sluit heel goed aan bij de wens om van de aarde een betere gemeenschap te maken."

Dat de flamenco momenteel populairder is dan ooit, verheugt Peña uiteraard. Het verbaast hem niet. "De wereld is heel open nu. De mogelijkheid om flamenco te ontdekken is dus gemakkelijker geworden." Maar dat is niet de enige reden: "Flamenco is ook hele vitale muziek. De boodschap erin is essentieel. Meer sophisticated mensen raken soms ver weg van de roots, maar als ze flamencomuziek horen worden ze er weer aan herinnerd. Het zijn de pure emoties die de muziek zo populair maakt."

De wereldproblematiek houdt de gitarist al langer bezig. "Een vriend van mij zat bij de Ecologisten, een beweging in Engeland die opkwam voor globale issues. Met hem sprak ik veel over dit soort zaken." Speelt de vorderende leeftijd ook nog een rol bij het toenemend maatschappelijk besef? "Dat denk ik niet. Als je ouder wordt, word je wel meer bezorgd over de jonge generatie. Voor mij maakt het niet meer uit, maar het gaat er om wat we achterlaten. Ik wil mijn kleinkinderen laten genieten van de dingen waar ik van genoot toen ik jong was."

Eerdere publicatie in het AD Haagsche Courant.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten