Het juk positief belicht
Met dit project wil het tweetal aantonen dat een juk meer kan zijn dan een transportmiddel of een last. Aan de jukken ("We hebben er nu ongeveer zestien vergaard via Marktplaats") worden persoonlijke 'schatten' van inwoners uit Amersfoort en omgeving opgehangen. "We doen bij deze een oproep aan de lezers om ons aan geschikt materiaal te helpen," zegt Lemmerman.
Na het verzamelen van materiaal uit de samenleving ("Denk aan kerstballen uit de jaren 50, Lourdesflesjes en sportbekers") gaat het duo met de 'aangeklede' jukken op de foto, op markante locaties in Amersfoort. "Variërend van de montagewoningen aan de Tuinbouwweg tot De Zonnehof." Lemmerman benadrukt dat niet alle spullen geschikt zijn: “Het gaat niet om oude meuk. Als het te nostalgisch wordt of te rommelig oogt aan een juk, is het voor ons minder geschikt.”
Uiteraard zijn de jukmannen ook geïnteresseerd in het verhaal achter een bijzonder voorwerp of verzameling."Op deze manier maken we kunst van wat zich op zolders en in kelders bevindt, maar wat, zodra het gehangen of bevestigd wordt aan een juk, waardevol oogt. En aan de hand van deze archetypische voorwerpen vertellen mensen hun persoonlijke verhaal," zegt Van Hensbergen. Na afloop van het project krijgen de eigenaren hun bijzonder object of verzameling terug. Plus als dank een print van de foto met de jukken.
Het idee van een juk in een andere context is ontstaan toen Lemmerman vorig jaar, samen met Inge van Run met wie hij Het Wilde Oog vormt, een drietal musea voor hedendaagse kunst bezocht om er fotoshoots te maken. Spakenburgse en Scheveningse vrouwen in traditionele klederdracht gingen er in dialoog met hedendaagse kunst. "Op de zolder van erfgoedmuseum Muzee zagen we een wit juk. We dachten meteen: wat zouden we daar aan kunnen hangen?"
Al snel had Lemmerman een idee: "20 jaar geleden kocht ik een zak vol jaren 50 popjes in Den Bosch, in een klassieke speelgoedwinkel die opgedoekt werd. Die moesten aan dat witte juk!" Huisschrijver voor Het Wilde Oog, Koen van Hensbergen, maakte op de foto die van het tafereel gemaakt werd zijn debuut als jukman, naast een Scheveningse vrouw in rouwdracht.
Plannen voor het huidige project heeft het tweetal al genoeg. "Een vrouw in mijn appartementencomplex bleek vroeger heel goed stijl gedanst te hebben. De baljurken had ze nog in huis," zegt Lemmerman. "En een Spakenburgse vrouw vertelde me over haar man die zijn tweelingbroer verloren had op zee. Hij kon er niet over praten, hij kon alleen luisteren naar ‘De Zuiderzeeballade’. Zoiets kan leiden tot een juk vol singletjes."
Ook gaan de jukmannen een foto maken bij de ladder van de onlangs overleden kunstenaar Armando: "Iemand had nog zes wandelstokken van zijn overleden vader, met schildjes erop die laten zien waar hij overal geweest was. Hij vroeg me: kan ik die bij jullie kwijt? Dat wordt vast een intrigerende foto bij die ladder." Een andere man staat een deel van zijn verzameling klassieke wekkers af aan de jukmannen. "Hij moet verhuizen, maar kan geen afscheid nemen van zijn 133 klassieke wekkers. Dat iemand zijn leven heeft gegeven aan het verzamelen van wekkers vind ik ontroerend." Toch waakt Lemmerman voor al te veel sentiment. "We willen de foto’s niet te nostalgisch maken. Het moet wel redelijk abstract blijven. De teksten van Koen dragen daar zeker aan bij.”
Na de fotoreeks volgen er optredens voor senioren in seniorenvoorzieningen. Zo dient het kunstproject van de jukmannen al met al twee belangen: het laat zien welke onbekende schatten er in de huizen liggen ("Het cultureel erfgoed wordt kunst"), en -niet onbelangrijk- ouderen komen in aanraking met kunst. Lemmerman: "Het is treurig wat je zoal aan activiteiten ziet in de senioreninstellingen, die onder de noemer 'culturele activiteiten vallen: sjoelen, kerstkaarten maken luisteren naar Willeke Alberti. We gaan de ouderen iets aanbieden wat ze zelf niet zo snel zouden opzoeken, maar dat wel degelijk kan raken. En bovendien een beroep doet op persoonlijke herinneringen en levenssituaties."
Het project, onder andere mogelijk gemaakt door de Gemeente Amersfoort, Sociaal Cultureel Fonds De Amersfoortse en twee landelijke 'ouderen' fondsen, mondt uit in een fotoreeks (Theater de Lieve Vrouw, 2019) en in optredens in seniorenvoorzieningen.
Al snel had Lemmerman een idee: "20 jaar geleden kocht ik een zak vol jaren 50 popjes in Den Bosch, in een klassieke speelgoedwinkel die opgedoekt werd. Die moesten aan dat witte juk!" Huisschrijver voor Het Wilde Oog, Koen van Hensbergen, maakte op de foto die van het tafereel gemaakt werd zijn debuut als jukman, naast een Scheveningse vrouw in rouwdracht.
Plannen voor het huidige project heeft het tweetal al genoeg. "Een vrouw in mijn appartementencomplex bleek vroeger heel goed stijl gedanst te hebben. De baljurken had ze nog in huis," zegt Lemmerman. "En een Spakenburgse vrouw vertelde me over haar man die zijn tweelingbroer verloren had op zee. Hij kon er niet over praten, hij kon alleen luisteren naar ‘De Zuiderzeeballade’. Zoiets kan leiden tot een juk vol singletjes."
Ook gaan de jukmannen een foto maken bij de ladder van de onlangs overleden kunstenaar Armando: "Iemand had nog zes wandelstokken van zijn overleden vader, met schildjes erop die laten zien waar hij overal geweest was. Hij vroeg me: kan ik die bij jullie kwijt? Dat wordt vast een intrigerende foto bij die ladder." Een andere man staat een deel van zijn verzameling klassieke wekkers af aan de jukmannen. "Hij moet verhuizen, maar kan geen afscheid nemen van zijn 133 klassieke wekkers. Dat iemand zijn leven heeft gegeven aan het verzamelen van wekkers vind ik ontroerend." Toch waakt Lemmerman voor al te veel sentiment. "We willen de foto’s niet te nostalgisch maken. Het moet wel redelijk abstract blijven. De teksten van Koen dragen daar zeker aan bij.”
Na de fotoreeks volgen er optredens voor senioren in seniorenvoorzieningen. Zo dient het kunstproject van de jukmannen al met al twee belangen: het laat zien welke onbekende schatten er in de huizen liggen ("Het cultureel erfgoed wordt kunst"), en -niet onbelangrijk- ouderen komen in aanraking met kunst. Lemmerman: "Het is treurig wat je zoal aan activiteiten ziet in de senioreninstellingen, die onder de noemer 'culturele activiteiten vallen: sjoelen, kerstkaarten maken luisteren naar Willeke Alberti. We gaan de ouderen iets aanbieden wat ze zelf niet zo snel zouden opzoeken, maar dat wel degelijk kan raken. En bovendien een beroep doet op persoonlijke herinneringen en levenssituaties."
Het project, onder andere mogelijk gemaakt door de Gemeente Amersfoort, Sociaal Cultureel Fonds De Amersfoortse en twee landelijke 'ouderen' fondsen, mondt uit in een fotoreeks (Theater de Lieve Vrouw, 2019) en in optredens in seniorenvoorzieningen.
Eerdere publicatie in het AD Amersfoortse Courant.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten