Kruistocht met een smartphone

Voor de tweede keer wordt Kruistocht in Spijkerbroek, het veelgelezen en veelgeprezen kinderboek van Thea Beckman, tot musical verwerkt. Na tien jaar verschijnt het avonturenverhaal voor kinderen wederom op de planken.

"Er is zoveel veranderd in de tussentijd. Dus ik heb het verhaal flink aangepast. Het is sowieso een stuk sneller geworden," vertelt regisseur Mark van Haasteren. Net als zo vele anderen was hij erg onder de indruk van het spannende verhaal over de vijftienjarige Dolf, die als proefpersoon in een tijdmachine stapt en per abuis terechtkomt in een middeleeuwse Kinderkruistocht. "Het is een prachtig en tijdloos verhaal. En het uitgangspunt is nog steeds actueel: Je weet nooit wie je volgt. Wie is echt en wie niet? Er zitten altijd fakers tussen." 

Hiermee doelt de regisseur niet alleen op de achtduizend meelopers in de kruistocht, maar ook op de huidige trend bij de jeugd van 'vloggen' en 'volgen'. Een hedendaags verschijnsel dat hij kundig verweef door het middeleeuws verhaal van Thea Beckman. In de musical wil Dolf graag naar die vroegere tijd terug om een blog te maken. Zijn mobieltje heeft hij meegenomen. Aanvankelijk heeft hij veel baat bij zijn moderne kennis, maar gaandeweg de tocht ontdekt hij dat het leven niet draait alleen om het maken van filmpjes van jezelf. Hij moet de kinderen, die onderweg zijn om Jeruzalem te bevrijden van de Saracenen, bijstaan over hoge bergen, bij ziektes en als er rovende ridders op hun pad komen.

De 19-jarige Rein van Duivenboden speelt de rol van Dolf: "Aan het begin van het verhaal is hij nog een verwend snotjong dat alleen maar denkt aan bloggen en volgers, maar hij krijgt steeds meer empathie en wordt zorgzamer." De moraal is niet moeilijk te raden: de jeugd van tegenwoordig zou eens wat minder met sociale media bezig moeten zijn, en zich meer moeten bekommeren om het echte leven. Wat gebeurt er werkelijk om je heen en wie kan er wel wat hulp gebruiken?

Ook de moeizame relatie van Dolf met zijn moeder speelt een voorname rol in het verhaal. Op het moment dat de jongen in de tijdmachine stapt (zijn moeder is net te laat om hem hiervan te weerhouden) is hij flink aan het puberen. Zijn moeder ziet hij voornamelijk als last. Maar wanneer Dolf zich aansluit bij de Kinderkruistocht komt hij tijdens de lange reis vol ontberingen tot de ontdekking dat hij zijn moeder toch wel erg mist nu hij alles alleen moet oplossen.

Ook Van Duivenboden beleefde veel genoegen aan het oorspronkelijke verhaal van Thea Beckman: "Het is een van de weinige boeken die ik vrijwillig heb uitgelezen in groep 8. Het avontuurlijke sprak me erg aan. En het mag dan wel een kinderboek zijn, het is ook best heftig. Het is een origineel en spannend verhaal met een zware boodschap, want er gaan kinderen dood en er is veel honger."

Dat hij werd gevraagd voor de hoofdrol verheugde hem zeer. "Ze vonden dat ik wel wat op Dolf leek, al ben ik wel iets ouder. Ook kwam ik leidinggevend over, en dat is belangrijk in het verhaal." Regisseur Van Haasteren voegt toe: "Als kijker kun je heel goed meegaan met Rein. Je snapt dat hij in een andere wereld is terechtgekomen. Bij hem is dat zelfs bijna letterlijk zo."

Want het theater is een nieuwe wereld voor Van Duivenboden. "Tot nog toe heb ik alleen maar tv en film gedaan, dus musical is helemaal nieuw voor mij. Ik moet nu met meer expressie acteren en anders zingen ook (Van Duivenboden was zanger in de boyband Mainstreet, red)." Maar vooralsnog bevalt de overstap naar het theater hem prima. "Ik heb er heel veel zin in, maar ik vind het ook best spannend. Want ik ga iets nieuws aan de buitenwereld laten zien wat mensen nog niet van me kennen. Het is toch een andere tak van sport."

Begrijpt hij de beweegredenen van Dolf, die in de musical op een gegeven moment zijn mobieltje weggeeft om zich te ontfermen over de zwakkere kinderen? "Ja, het draait tegenwoordig bij jongeren alleen maar om sociale media, YouTube en volgers. Maar kijk eens goed om je heen, er is veel meer dan dat!" Enige overeenkomsten met Dolf zijn er volgens hem ook. "Het afzetten tegen mijn ouders heb ik ook gedaan, net als zoveel pubers overigens. En het zorgzame dat Dolf later krijgt zit er bij mij ook wel in." Van Duivenboden kan zich prima vinden in de moraal van het verhaal: "Hopelijk leert de opgroeiende jeugd er ook iets van."

Als hij heel eerlijk is, sprak het boek van Thea Beckman hem wel meer aan dan de vertaling naar een musical. "We hebben veel moeten weglaten uit het oorspronkelijke verhaal. Dat vind ik wel jammer. Ook moest ik even wennen aan het idee van mobieltjes in de middeleeuwen. Het tast het hele verhaal aan. Maar ja, het is wel van deze tijd, en de kinderen zijn er voortdurend mee bezig ..."

Het zijn ook voornamelijk kinderen die het toneel bevolken in deze musical. Zo'n 140 jongeren van het Nationaal Jeugd Musical Theater vormen de Kinderkruistocht. Regisseur Van Haasteren werkt al lange tijd met veel genoegen als kinderregisseur. "Het is fantastisch, omdat ze enorm enthousiast worden door het meewerken aan zo'n stuk. En in mijn eigen leven heb ik gemerkt dat je je met theater goed kunt ontwikkelen, zowel verbaal, fysiek als ook mentaal: je krijgt er zelfvertrouwen van. Ik vind het heel fijn om dat door te geven aan nieuwe generaties."

Eerder verschenen in het AD.