zaterdag 2 maart 2019

Barokzusjes


De eeneiige tweeling Tineke en Judith Steenbrink is al van jongs af aan gegrepen door Barok. Met hun avontuurlijk orkest Holland Baroque gaan ze verrassende samenwerkingen aan. ‘Die eeuwenoude muziek is voor ons springlevend.’


‘We weten niet anders,’ zegt Judith. De vraag luidde: is het een voordeel om met je tweelingzus in een orkest te spelen? ‘We zijn een soort communicerende vaten,’ vult Tineke aan. ‘Als Judith minder tijd heeft om iets uit te werken, doe ik het – en andersom.’

Als meisjes hadden Judith en Tineke Steenbrink al een gemeenschappelijke voorliefde voor klassieke muziek en met name Barok. Die werd gevoed door een muzikale vader, die in een koor zong en zelf muziek schreef. ‘Ons ouderlijk huis stond vol met instrumenten en de keukentafel lag altijd bezaaid met partituren,’ vertelt Tineke in haar woning aan het Domplein. Vanaf hun zevende nam hun vader de zussen mee naar talloze klassieke concerten. ‘Mij is vooral een optreden van Jaap van Zweden met Vivaldi bijgebleven. Overweldigend!’, herinnert Judith zich. Tineke raakte als kind in de ban van een festival rondom Monteverdi.
Fotograaf: Ronald Knapp

Van enige dwang van huis uit was geen enkele sprake, benadrukken ze allebei. Hun enorme passie komt uit henzelf. Judith: ‘Het is onverklaarbaar waarom wij die fascinatie wel hadden en onze zussen en broers niet.’ Judith: ‘Dat is de magie van het leven, toch? Wij hadden de drive om elke dag onze muziek te oefenen, Tineke op orgel, ik op viool, terwijl de andere kinderen in ons huis advocaat of geoloog zijn geworden.’

Stoer kerkorgel 
Ondanks hun voorliefde voor ‘ouderwetse’ muziek, heeft het tweetal zich nooit buitenbeentjes gevoeld tussen hun leeftijdsgenoten op de middelbare school. ‘We zaten op de Vrije School, dat scheelt ook,’ zegt Judith. Belangstelling voor andere muziek, zoals pop, hadden ze niet, en bovendien ontbrak het hen daarvoor aan tijd. Tineke: ‘Ik was twee tot drie uur per dag bezig om de werken van Bach in te studeren.’

Tineke was al jong gefascineerd door het kerkorgel. ‘Een enorm instrument dat zowel heel zacht als heel hard kan spelen. Dat vond ik stoer.’ Nu ze pal naast de Dom woont, hoort ze de orgelklanken van de beiaardier van zeer dichtbij. ‘Daar heb ik geen last van hoor, integendeel. Ik stuur weleens een mailtje om te laten weten dat het weer erg mooi was.’ Zus Judith koos voor de viool en speelde enige tijd in een volksmuziekorkest. Allebei volgden ze de opleiding Oude Muziek aan het conservatorium in Utrecht, maar al snel begonnen ze hun eigen muziek te schrijven. Samen met medestudenten richtte de tweeling het muziekcollectief Holland Baroque op, dat inmiddels dertien jaar bestaat.

Vadermoord
‘Barokmuziek past bij ons, het is de taal die we willen we spreken,’ aldus Tineke. In eerste instantie zette het gezelschap alles in het werk om de oude muziek zo authentiek mogelijk uit te voeren. ‘We zagen dat orkesten vroeger zonder dirigent speelden, dus dat gingen wij ook doen.’ Maar al snel ontstond bij de tweeling de drang om zelfgeschreven muziek ten uitvoer te brengen. ‘Dat voelt wel als een soort vadermoord. De leraren leren je van alles, maar er komt een moment dat je het zelf wil doen. Dat is onze drijfveer.’

‘Barok is nu,’ is het motto van Holland Baroque. ‘Voor ons is die muziek springlevend,’ legt Judith uit. ‘We kijken er met een open blik naar. Barok is niet zo heilig dat we er niks aan durven te veranderen. Het gaat om de betekenis die je er nu aan geeft.’ Tineke: ‘Voor mij is het heel actueel. Oude noten brengen mij nieuwe noten. Maar ook voor anderen heeft barokmuziek nog veel zeggingskracht: Het komt ook terug in popmuziek, bijvoorbeeld bij Sting, die een hele prelude van Bach in een lied heeft gebruikt. Maar ook bij The Beatles kun je het horen.’

Hoewel barokmuziek het uitgangspunt is, zoekt Holland Baroque altijd naar muzikale dwarsverbanden. Zo werkte het orkest samen met ‘trompetfluisteraar’ Eric Vloeimans en met de Poolse jazzpianist Leszek Możdżer. Ook was er een samengesteld programma rondom chansonnier Jacques Brel en Franse klassieke componist Jean Philippe Rameau. ‘Het is goed om af en toe door de ogen van een ander, dus met een frisse blik, naar je eigen repertoire te kijken,’ aldus Judith. ‘Het is dan alsof je er elke keer weer omheen loopt. Je moet je niet blindstaren op je eigen interpretatie.’

Koffie met André Rieu
Zijn er nog wensen op het gebied van muzikale samenwerking? Tineke: ‘Ik ben een groot fan van Wende Snijders en word getriggerd door haar energie en ongelooflijke kracht. Die woestheid van haar vind ik geweldig’ Judith zoekt het in een iets andere hoek. ‘Voor André Rieu heb ik enorme bewondering. Hoe hij avond na avond met grote geestdrift op het podium staat en zoveel mensen aanspreekt: respect! Met hem wil ik weleens een kopje koffie drinken.’

Nog even terugkomend op het tweeling-zijn: in welk opzicht vullen de zussen elkaar aan op het podium? Judith: ‘Ik ben wat impulsiever en hou erg van initiëren. Tineke is heel precies en wil alles tot in de puntjes afmaken.’ Tineke: ‘Judith speelt de eerste viool, letterlijk en figuurlijk. Ik ben meer ondersteunend. Waar zij vaak de voortrekker is, moet ik goed uitzoeken of het wel klopt wat ze doet.’ Judith besluit: ‘Deze tweeling gaat nooit uit elkaar.’

Holland Baroque in Utrecht
Deze maand is het muziekcollectief van de zusjes Steenbrink twee keer te zien en te horen in de stad. Tineke: ‘In het Centraal Museum spelen we muziek uit 1624, de tijd van de Utrechtse caravaggisten, onder meer van de Duitse componist Heinrich Utrecht. Judith: ‘Een heel mooi project, ook al omdat Tineke tegenover de Dom woont die oude muziek ademt, en ik toevalligerwijs een viool bespeel uit 1620.’

En dan is er de uitvoering van de Mattheus Passion met het Nederlands Kamerkoor, onder leiding van Reinbert de Leeuw. ‘Een groots dirigent, aldus Judith. ‘Fantastisch om te zie hoe obsessief hij zich aan Bach wijdt, terwijl hij altijd met moderne muziek bezig was.’ 

Eerdere publicatie Uitagenda Utrecht

Geen opmerkingen:

Een reactie posten