woensdag 21 augustus 2019

De derde van dEUS  


Het album The Ideal Crash van dEUS bestaat 20 jaar. Reden voor de Belgische band om een uitgebreide Europese anniversary tour te organiseren. Hoe kijken de enige twee mannen van het eerste uur, frontman Tom Barman en violist/toetsenist Klaas Janszoon, terug op hun derde album?

“Is het voor de VPRO-gids? Jullie waren toen de enige die geen goede recensie hadden van de plaat haha”, zo luidt de hartelijke ontvangst van Tom Barman in de oefenruimte van dEUS te Antwerpen. De repetitie is zonet beëindigd met een vurige uitvoering van Dream Sequence #1, het meeslepende slotnummer van prachtalbum The Ideal Crash. Zo, is dat ook weer rechtgezet twintig jaar na dato …

Barman (47) is eigenlijk niet zo van het terugblikken. “Nee, totaal niet. Van alle eerdere platen van ons hebben we een anniversary geweigerd. Maar voor The Ideal Crash heeft het management ons vrij gemakkelijk kunnen overtuigen. De plaat is twintig jaar geleden opgenomen en erg belangrijk voor ons geweest. We hebben er exact een volle namiddag over moeten nadenken.” Violist en toetsenist Klaas Janszoon (met Barman de enige muzikant van het eerste uur) voegt toe: “Ik denk dat het initiatief voor een anniversary-tour vanuit de Ancienne Belgique is gekomen: zij programmeren een reeks met rewinds.” In de Brusselse concertzaal treedt dEUS eind mei acht aaneengesloten dagen op met The Ideal Crash Anniversary Tour, slechts onderbroken door één rustdag.

Hoe kijkt Barman terug op de totstandkoming van het album? “Met gemengde gevoelens. Bepaalde personen van toen zijn er niet meer bij. Op persoonlijk vlak is er best het een en ander scheef gelopen, om redenen die ik al dan niet meer weet. Maar over het algemeen kijk ik er met vertedering op terug. Ik heb er ook veel fijne herinneringen aan. We waren nog erg jong he. En we zaten met een fenomenale chemie in die tijd.” 

Voor The Ideal Crash ging dEUS voor het eerst in zee met producer David Bottrill (die eerder samenwerkte met o.a. King Crimson en The Smashing Pumpkins). De eerste twee albums van de Belgische band kregen lovende kritieken, maar de platenmaatschappij wilde hogere verkoopcijfers zien. “The Ideal Crash is homogener en meer gelaagd dan onze eerste twee platen, zonder de chaos van de beginjaren te verliezen,” vertelt Barman.

De opnames vonden voornamelijk plaats in het Zuid-Spaanse bergdorp Ronda. Het VPRO-programma Lola da Musica volgde de band in 1999 terwijl ze daar aan het werk waren. Zittend bij de beroemde kloof van Ronda, El Tajo, filosofeerde een jeugdige Barman over de titel van het album: “Als ik dan toch val, kan ik maar het beste op mijn manier vallen.” De documentaire van David Kleijwegt kan hij zich niet meer voor de geest halen: “Ik weet wel nog dat de journalisten erg blij waren dat ze naar Spanje mochten.” De toenmalige manager van dEUS inviteerde de muzikanten voor een verblijf in zijn hotel annex opnamestudio. Barman: “We waren 25 jaar en zeiden: natuurlijk! Onze tweede plaat (‘In a bar, under the sea’) hadden we opgenomen in de Kempen en dan is de stap naar Spanje snel gemaakt.”

Barman en Janszoon kijken met veel genoegen terug op die periode in Andalusië. “Ik heb er alleen maar warme gevoelens over. We hebben de boel daar flink op stelten gezet, met zelf georganiseerde feestjes en ook als lokale dj,“ herinnert Barman zich. Janszoon: “Ja, het was echt een paradijs. Onze manager wilde zelfs dat we allemaal naar Spanje zouden immigreren om daar een soort commune te beginnen. Maar het is hem uiteindelijk niet gelukt om ons over te halen. We zijn er wel zo’n anderhalf jaar geweest.”

Min of meer uit nood geboren legt Barman op The Ideal Crash voor het eerst zijn ziel bloot. “Ik was voor de eerste keer in de steek gelaten, en had dus mijn eerste kletsen gekregen zoals wij dat zeggen. Op andere gebieden had ik al eerder klappen gehad, maar niet in de liefde. De beginregels van het album luiden niet voor niks: “So you're suffering. I know it hurts a lot if it's the first time."
Het is een volwassenwordingsplaat geworden. Daarom kijk ik er ook met vertedering op terug.” 

Over zijn favoriete track hoeft hij niet lang na te denken: “Let’s see who goes down first. Dat is een soort trip: het begint speels en poppy en eindigt bijna voodoo. Je zou ook kunnen zeggen dat het begint als een engeltje en eindigt als een duivel. In dat nummer hoor je een perfecte synthese van alle jaren dEUS ervoor.” Janszoon: “Dat is wel een echt dEUS nummer ja.” Na enig nadenken: “Maar mijn favoriet van The Ideal Crash is toch Sister Dew: een soort sodade. Heel melodieus ook.”

Kenmerkend is de grillige structuur van veel dEUS nummers. “The Ideal Crash is ook een plaat met de meest fantastische en meeslepende eindes, zoals die van Instant Street en Magdalena,” zegt Janszoon. Barman: “Over de plaat is ooit geschreven: geen enkel lied eindigt zoals het begint. Daar hadden we zelf nooit bij stil gestaan. Al onze nummers eindigen in complete pokkeherrie. Ik zeg altijd: dat is de angst voor de dood. Ik heb er geen andere dan deze freudiaanse verklaring voor.”

De tournee ter promotie van The Ideal Crash zouden de bandleden zich nog lang heugen. Janszoon: “Die tour vormde de perfecte climax van onze eerste dEUS jaren. We wisten dat we hierna een break zouden gaan nemen, dus we zijn helemaal los gegaan. Ik was 24 jaar en kwam ook net uit een relatiebreuk. Dan weet je het wel. Het werd een memorabele tour. De ene dag waren we in Athene, de andere in Tel Aviv. Alles klopte en het publiek was fantastisch. En voor de after-parties hadden we Dewaele Brothers van Soulwax ingehuurd. Het was een groot feest.”

Barman: “Ja, het was een wilde en lange tour. Hij heeft mij veel goed gedaan. Voor mij had het zelfs nog langer mogen duren. We werden uitgenodigd om met Blur naar Australië te gaan. Maar onze gitarist (Graig Ward) stopte er opeens mee, dus dat ging helaas niet door.”

Is The Ideal Crash de beste plaat van dEUS? “Janszoon: “Dat kan ik niet zo zeggen. Elk album heeft voor mij een eigen plek.” Barman: “Het was ons derde, en dus een heel belangrijk album. Misschien ook wel het best verkochte album van allemaal. Maar ons beste? Ik verdedig graag onze zwakkere kinderen.” 

Eerdere publicatie in VPRO Gids.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten