zaterdag 4 januari 2020

Hoe VanWyck haar stem vond


Onlangs verscheen het tweede album van singer-songwriter VanWyck, Molten Rock. Op de opvolger van An Average Woman grossiert ze eveneens in prachtige donkere en stemmige folkliedjes. 'Ik heb veel verdriet meegemaakt in mijn leven.'

‘Ik heb lang gedacht dat ik niet kon zingen. Daarom ben ik begonnen als rapper.’ Het klinkt vrij ongeloofwaardig uit de mond van zangeres Christien Oele. Juist haar donkere, sensitieve stemgeluid maakt veel indruk. En de ingetogen folk van haar band VanWyck associeer je niet direct met rapmuziek. Maar heus: de Amsterdamse zangeres (met Nieuw-Zeelandse roots) is begonnen in de hiphop, begin jaren 90. ‘Freestylen bij een beat, dat lag me wel,’ zegt ze lachend. Pas sinds kort realiseert ze zich dat mensen geraakt worden door haar stem. ‘Dat had ik niet voorzien nee.’

Via de nodige omzwervingen kwam de 48-jarige zangeres uit bij de verstilde, Amerikaans georiënteerde muziek die ze maakt onder de naam VanWyck. Als rapper en toetsenist van jazzdance-formatie Hit the Boom! trad ze op in heel Europa, maar de echte doorbraak bleef uit. Toen de manager haar op een dag voorstelde om een triphoplied te zingen, ging Oele schoorvoetend akkoord. ‘Rappen was energiek en stoer. Daar kon ik me achter verschuilen. Als zangeres voelde ik me kwetsbaar. Wel merkte ik dat er een connectie met het publiek ontstond. Dat intrigeerde mij.’

En dus verlegde ze de aandacht naar het zingen. Onder haar eigen naam bracht ze een paar demo’s uit. ‘Melodie en harmonie werden steeds belangrijker.’ Met haar volgende band Nevada Drive (laverend tussen dromerige pop en intense wave) maakte ze twee albums. Ook waren er optredens op Lowlands en Into The Great Wide Open. ‘We deden het niet slecht, maar we braken niet door. Ik dacht: nu staan we op Lowlands en gaat het gebeuren. Maar weer niet dus ...’

Het laatste zetje om solo verder te gaan kreeg Oele van gitarist/producer Rene Ahoud. ‘Hij had andere ambities en zegde regelmatig af voor een optreden omdat hij vond dat we er nog niet klaar voor waren.’ Oele stopte met Nevada Drive en nam gitaarles. ‘Ik voelde me te afhankelijk en wilde volledige controle hebben over mijn muziek.’ Ze besloot te proberen om elke week een nieuw lied te schrijven. Na een klein jaar waren het er 24. De songs belandden op haar eerste solo EP. In 2017 verscheen haar debuut cd onder de artiestennaam VanWyck, ‘An Average Woman.’

Hoe kwam ze op die bandnaam? ‘VanWyck is de achternaam van mijn oma. Het is een ode aan de vergeten verhalen die mensen hebben meegegeven aan de wereld. Toen ik geschiedenis studeerde, was ik al vooral geïnteresseerd in de kleine, onbekende verhalen die niet de geschiedenisboeken hebben gehaald.’ Haar eigen platenlabel noemde ze Maiden Name Records, ‘omdat ook meisjesachternamen vaak worden vergeten.’

Onlangs verscheen het tweede album ‘Molten Rock’. ‘Soms denken we dat iets hard is, uit steen gehouwen, maar dat blijkt toch niet zo te zijn. In dit soort paradoxen zoeken we ons een weg door het leven,’ verklaart Oele de albumtitel enigszins cryptisch. Ze vervolgt: ‘Bijna alles draagt verschillende betekenissen in zich. Terwijl deze maatschappij duidelijkheid opdringt: iets is goed of slecht, mooi of lelijk. Ik kom er steeds meer achter dat veel zaken fluïde zijn: iets moois kan ook lelijke kanten hebben, iets liefs kan ook kwaadaardig zijn.’

Geëngageerd vertelt ze verder: ‘Ik heb de wereld iets te zeggen, anders zou ik geen album maken. Af en toe ben ik het zo niet eens met de wereld. Daar wil ik iets tegenover stellen.’ Wat deugt er volgens haar niet in de huidige maatschappij? ‘Het grootste probleem is dat de wereld compleet gedomineerd wordt door marketing en commercie. ‘Supermarket Line’ gaat hierover.’

De titel van VanWycks eerste album, ‘An Average Woman’, sluit hier goed bij aan. ‘De media bombarderen ons met supervrouwen. De sterke vrouw. Ik heb een hekel aan die uitdrukking. Alsof je altijd sterk moet zijn. En alsof er alleen maar zwakke vrouwen zijn en een paar sterke. Storend vind ik ook dat in tijdschriften mensen vaak op een voetstuk worden geplaatst. Waarom lees ik nooit een mooi interview met een verpleegster of een juf? Die hebben vaak meer te vertellen dan een actrice. Het leven is geen simpele heldenvertoning. Zelf zo’n blad beginnen? Haha, geen slecht idee.’

De toon op de twee albums van VanWyck is niet per se een vrolijke. Haar muziek wordt vergeleken met Leonard Cohen, Nathalie Merchant en Laura Marling. Zelf noemt ze Ane Brun en Gillian Welch als grote voorbeelden. De eerste vanwege haar eigengereidheid, de tweede vanwege haar unieke stem. Over de donkere kant in haar muziek zegt ze: ‘Ik heb veel verdriet meegemaakt in mijn leven. Een paar jaar geleden ben ik mijn broer verloren. Veel van mijn nummers gaan over rouw en omgaan met verlies. Zo schrijf ik in ‘High School Gym Wall’ over een meisje dat geen afscheid kan nemen van haar overleden geliefde en steeds terugkeert naar de plek waar een schildering van hem op de muur is gemaakt.’

Ook ‘Breakfast Room Revelation’ gaat over verlies. Het lied beschrijft een droom waarin iemand opeens voor even terug is. ‘Ik droomde over mijn broer, dat hij opeens weer ergens aan tafel zat. Zo'n droom kan zo intens zijn dat het even voelt alsof het echt waar is, dat je de aanwezigheid voelt in je lichaam en dat het daarna op een ander plek in je brein wordt opgeslagen. Ik was heel erg blij met die droom, want vaak droom ik niet over hem. De liedjes zijn een manier om hem bij me te houden.’

‘Be it to the end’ op ‘Molten Rock’ is een vervolg op ‘My Sweetheart’, een lied van haar eerste album dat ze letterlijk droomde. ‘Het lied was een richtingaanwijzer in mijn droom. Door het te blijven zingen, zou ik op de plek komen waar ik moest zijn. In mijn droom heb ik het zo vaak herhaald dat ik na het opstaan de zeven coupletten moeiteloos kon uitschrijven. Ja, ging liedjes schrijven maar elke dag zo gemakkelijk …’

De twee albums van VanWyck worden alom geprezen, ook over de grenzen. Blijft ze deze muziek maken? ‘Voor mij zit de magie nu in echte instrumenten en niet in beats en computers. Ook ben ik heel blij met de mensen met wie ik muziek maak.’ Een terugkeer naar de rap zit er voorlopig niet in dus? ‘Dat zou mijn zoon wel willen.’ 

Eerdere publicatie in de VPRO Gids.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten