maandag 6 januari 2020

Utrecht loves jazz


Het Utrechtse jazzklimaat is goed, zeggen zij die het weten kunnen. Lokale muzikanten spelen veel samen en steeds meer podia programmeren het genre. Saxofoniste Kika Sprangers: ‘De stad is een prima voedingsbodem voor het ontstaan van veel verschillende soorten jazz.’

Precies 100 jaar geleden vond in Utrecht het eerste jazzconcert plaats. In het oude Tivoli aan de Kruisweg kon de bezoeker voor een bedrag van drie gulden op de eerste rang genieten van de Mayfair Jazzband. Cultuurcentrum Parnassos, aan diezelfde Kruisweg, viert dit heugelijke feit met een concert van bassist Tjitze Vogel. Die speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de Utrechtse jazzscene. In het SJU Huis – lange tijd hét jazzpodium van de stad – liet hij musici uit de jazz en wereldmuziek met elkaar optreden.

Kika Sprangers
Het SJU Huis behoorde, samen met het Bimhuis in Amsterdam, tot de oudste jazzpodia in het land. Het verdwijnen ervan in 2011 maakte veel los bij jazzminnend Utrecht. ‘Toen het ophield te bestaan, was het echt even zoeken naar een nieuw podium,’ zegt Hugo van Els van UJazz, platform voor jazzmusici en -liefhebbers. Een tijdje fungeerde het Mirliton Theater als alternatief Utrechts jazzpodium ‘Een mooie plek,’ aldus Van Els, ‘maar wel erg diep verstopt in de spelonken van Hoog Catharijne.’

Internationale namen

Tegenwoordig organiseert UJazz concerten, workshops en sessies op kleine podia als het Muziekhuis, Parnassos, de Kargadoor en het Gegeven Paard. Ook is er het jaarlijkse UJazzFest, met lokale en landelijke artiesten. Volgens Van Els gaat het goed met de jazz in Utrecht. ‘Ook buiten Ujazz om wordt het genre steeds vaker geprogrammeerd, zoals in café Tilt, Josef, wijnbar VinVin, Molen De Ster en Cereol in Oog in Al. Er is veel meer te doen dan zo’n vijf jaar geleden.’

De jonge Utrechtse saxofonist Kika Sprangers is eveneens te spreken over het huidige jazzklimaat in de stad. Daarin moet de rol van TivoliVredenburg niet onderschat worden, zegt ze: ‘In Club Nine heb je bijna wekelijks CloudNights, een avond met veel aandacht voor de kleinschalige jazz. Behalve optredens is er soms een jazzlezing voor jonge mensen. En verder is er natuurlijk het jaarlijkse Transition Festival, waar grote internationale namen staan.’ Transition heeft ervoor gezorgd dat er nu ook plek is voor artiesten als Branford Marsalis, José James en Kamasi Washington. Tot vijf jaar terug lieten die Utrecht links liggen, omdat de podia er niet groot genoeg waren.

Vooruitstrevend & avontuurlijk

Zelf draagt Spangers ook een steentje bij aan het muziekklimaat. Samen met UJazz organiseert ze elke maand een clubavond in brasserie De Utrechter. Soms staat ze zelf op het podium, altijd is er ruimte voor ander lokaal talent. Er is veel diversiteit, ziet de saxofoniste. ‘Er wordt veel samengespeeld tussen musici en goed samengewerkt tussen de podia onderling. Die verbindingen vormen een prima voedingsbodem voor het ontstaan van veel verschillende soorten jazz.’ Bassist Dion Nijland speelt vaak met Sprangers samen, onder meer in het ensemble Utrecht Jazz Archipel en op BUI (Bevordering Utrechtse Improvisatie), een maandelijkse improvisatieavond in Moira. ‘Behalve traditionele jazz wordt er in Utrecht ook veel vooruitstrevende, avontuurlijke jazz gemaakt,’ zegt hij. ‘Als beide stijlen elkaar ontmoeten, ontstaan er vanzelf mengvormen.’

Volgens Nijland werkt de Utrechtse jazzopleiding ook mee aan de positieve vibe. ‘Op het conservatorium kun je een opleiding volgen die zich vooral richt op de voordracht, en minder op de specialisatie van een instrument. Je leert om alle vaardigheden die je hebt, dus ook je kennis als dj, producer of van spoken word, te gebruiken om jezelf te uiten. Die opleiding levert een actieve en alerte lichting muzikanten af.’ Op het UJazzFest krijgt dat afgestudeerde talent vervolgens de kans om op te treden met bekende nationale jazzmusici.

Jazz lijkt de laatste jaren bij jongeren aan populariteit te winnen. ‘Ze hebben meer connectie met popmuziek,’ zegt Nijland. ‘Je hoort het aan de grooves en harmonieën. Maar je hebt wel een paar initiatiefrijke doordouwers nodig die dingen voor anderen kunnen en willen organiseren. UJazz en Kika Sprangers zijn daar goede voorbeelden van.’

Eerdere publicatie in Uitagenda Utrecht.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten